Le 1–, con additiones al 4
Explication del republication partial in le tela trans-terrestre (TTT, WWW) del libro Homophonic vocabulary per Charles B. Waite. Ce libro, publicate ja in 1904, contineva un vision multo similar al ideas, que annos plus tarde formava le base pro le labor de conciper le interlingua, como nos hodie lo cognosce.
Qui esseva le autor? Que es in le libro? Que nos face hodie con illo? Pote nos leger lo anque in interlingua? Lege plus in mi Introduction.
Le libro contine un prefacio, in alicun linguas appellate ‘prologo’, in novem linguas. (No, non in novem, mais in dece linguas!). Il ha un pagina pro cata lingua.
Le prime cosa que io legeva, sur pagina 25 e 26, esseva le prefacio o Voorwoord in nederlandese. Un nederlandese un poco estranie: ja le titulo, Homophoonsch Woordenlijst, secundo mi judicio de 2015, contine un error grammatical. Forsan le resultato de 111 annos de evolution linguistic? O le traductor non sapeva ben le lingua?
Io non sape. Io va scriber un variante del prologo in nederlandese moderne, e commentar super le differentias. Le commentarios es in nederlandese, non in interlingua, proque qui se interessa in tal detalios del lingua nederlandese, probabilemente pote comprender un description in iste lingua mesme.
Io usava le version full text, texto complete, del sito de archive.org. Isto clarmente es le resultato de un processo ROdC (Recognition Optic de Characteres, anglese: OCR), ma sin correctiones manual. Isto face que le qualitate del textos anglese es bastante ben, ma le altere linguas contine errores. Felicemente, on pote corriger los con relative velocitate, e haber le texto in forma electronic con minus effortia quam per typar lo del papiro o schermo.
De tal modo io poteva publicar le prefacio nederlandese al 29 de octobre 2015.
In despecto del differentias, le voorwoord de 1904 es ancora ben comprensibile pro un lector moderne, sin ulle problema. Ergo poteva traducer lo in interlingua.
Anque del texto resultate del ROdC, io faceva un version textual electronic del prefacio in svedese, que se trova sur pagina 34 del libro. Apparentemente, le ROdC presumeva le anglese como le lingua de tote le libro, nam omne characteres svedese ‘ö’ e ‘å’ debeva esser corrigite a mano. Proque io non sape le lingua svedese, io faceva lo visualmente, meticulosemente comparante con le texto photographate del libro.
Isto es le resultato, publicate le 30 de octobre 2015.
In le mesme periodo in que io traduceva le prefacio ab nederlandese, Erik Enfors traduceva le mesme ab svedese. Ille remitteva me lo le 22 de octobre, ma intentionalmente io non lo legeva usque terminar mi proprie traduction, pro evitar omne influentiation.
Le 31 de octobre 2015 io publicava le traduction de Erik Enfors, con su permission.
Il es interessante vider como on pote exprimer le mesme ideas con parolas e expressiones bastante differente. Le ricchessa de interlingua face lo possibile. Naturalmente il joca un rolo que le textos original, in svedese e nederlandese, ambes ja esseva traductiones, ab le anglese.
Initialmente, io legeva le libro directemente in le interfacie de usator del sito archive.org, que bellemente monstra le libro original de papiro, lassa le lector foliar, facer le texto plus grande (zoomar) o plus parve, etc.
Tamen, pro rapidemente e specificamente vader a un pagina, io non trova iste interfacie multe commode. Forsan per consequentia de illo, io pensava que le libro contineva le prefacio in novem linguas (francese, espaniol, portugese, italiano, germano, nederlandese, danese-norvegiano, svedese e russo), ma non in anglese; le mesme pro le pensamentos, que cata vice seque le prefacio, e que es un accurtation, non un traduction, del articulo plus longe in le fin del libro, paginas 151–162.
Ma illo non es ver: le prefacio il ha anque in anglese, paginas 3 e 4. Io lo publica hodie (2 de novembre) in version textual electronic hic.
Io lo discoperiva non ante haber discargate le libro como file in PDF (Formato Portabile de Documentos). Pro scrutar documento in PDF on habe le selection libere del programmas, cata un con su interfacie de usator. Exemplos es Adobe Acrobat e Foxit.
Adresses pro le discarga directe del PDFs: in nigre e blanc (5,8 MB), o in le color brunastre del papiro physic del libro original (7,7 MB).
Le 4 de novembre 2015: texto portugese (in le orthographia de 1904) corrigite del ROdC del paginas 13 e 14 del libro de Waite. Prefacio o prologo.
Variante del ultime in orthographia moderne (i.e., le penultime de Portugal) del portugese. Facite per me, Ruud Harmsen, le 4 novembre 2015.
Commentarios sur le portugese de 1904, del prologo e del pensamentos.
Isto es un traduction resumente del suggestiones (in anglese) in le fin del libro. Il ha traductiones in tote le altere novem linguas. Lege hic le traduction al nederlandese de 1904 (traductor incognite), facite per ROdC del paginas 27 e 28 del libro de Waite.
Le 4 e 5 novembre 2015: texto portugese (in le orthographia de 1904) corrigite del ROdC del paginas 15–16 del libro de Waite: Pensamentos.
Le 6 de novembre: ora meticulosemente corrigite, a fin que le version electronic es exactemente, in tote le detalios del orthographia incluse errores evidente, como in le libro imprimite in 1904.
21 november 2015: version in orthographia quasi moderne.
Le 21 de novembre: vide anque le commentarios al portugese de 1904.
Un traduction al interlingua ab le portugese de 1904, con un reguardo oblique al hollandese del mesme anno.
Traducite per me, Ruud Harmsen, le 7 e 8 de novembre 2015.
Isto es le plen description del ideas del autor Charles B. Waite. Scribite in anglese, per ROdC del 151–162.
Traduction ab anglese in interlingua.
[Ancora non disponibile.]
Version del prefacio in le nederlandese de 1904, per me modernisate quanto al orthographia e stilo, a un linguage que es currente in 2015.
[Ancora non disponibile.]
Version del pensamentos in le nederlandese de 1904, per me modernisate quanto al orthographia e stilo, a un linguage que es currente in 2015.
[Ancora non disponibile.]
Commentarios, in nederlandese, super le differentias inter le prefacio in nederlandese de 1904, e mi adaptation moderne.
[Ancora non disponibile.]
Derecto de autor © 2015, R. Harmsen, tote derectos de copia reservate, all rights reserved.