Op basis van wat?!

15–16 juli 2011

Commentaar op wat?

In dit stuk ga ik commentaar geven op een artikel van 12 juli 2011 getiteld “Het Liegen maakt het nóg erger”, in het weblog van Ria Brink met het motto “Over de wereld waarin we leven”.

Omdat het stukje tamelijk kort is en grotendeels zelf ook uit citaten bestaat, citeer ik het voor de duidelijkheid integraal. Ik hoop dat dat mag volgens de Auteurswet.

Citaat

“Het Openbaar Ministerie hoopt volgende week al uitsluitsel van de Rijksrecherche te krijgen over de dood van Ihsan Gürz. Hoewel woordvoerster Tine Zwiers van het OM in Haarlem heeft aangegeven dat er tot nu toe niets op wijst dat hij door politiegeweld om het leven is gekomen, kan ze nog niet vertellen welke invloed mogelijk middelengebruik heeft gehad.” “(telegraaf niets aan de hand reclame bericht)”

“Ze wil niet ingaan op de mogelijkheid dat Gürz is gestorven aan een zogeheten ’excited delirium syndrome’, zoals deskundigen vermoeden. Hierbij gaat iemand die drugs heeft gebruikt zo hard door het lint, dat hij nauwelijks in bedwang kan worden gehouden. Omdat het hart over de toeren raakt, kan dat na verloop van tijd stil komen te staan.”

“In zo'n geval komt er regelmatig een rechtszaak, omdat een overledene flinke verwondingen overhoudt aan het geweld dat agenten moeten gebruiken om hem in bedwang te houden. Vaak komt een dergelijk ’geagiteerd deliriumsyndroom’ voor na cocaïnegebruik. Agenten worden in zulke zaken doorgaans vrijgesproken, omdat hun geweld niet de directe doodsoorzaak is.”

“Bron het zusje van de Telegraaf 'de Spits'”

“Ophouden met liegen en het in bescherming nemen van misdaden door Politie!! Dit is te triest en te smerig voor woorden! Dit smerige, ziekelijk beschermende en voortgaande gedrag gaat jullie de kop kosten!”

Bronaanduiding

Ik dacht eerst dat blogster Ria Brink een alinea citeerde uit de Telegraaf, met bronvermeldingshyperlink eronder, en daarna twee alinea’s uit de Sp!ts, eveneens met daarna de link naar waar het vandaan komt.

Door de links te volgen blijkt echter al snel dat alle drie de alinea’s uit de Sp!ts komen. De link naar een – inderdaad relevant – artikel in de Telegraaf (titel: “Arrestant niet overleden door politiegeweld”) is door Ria Brink tussen de uit de Sp!ts geciteerde alinea’s ingevoegd, maar ze heeft er niet uit geciteerd.

Ik vind dat geen zorgvuldige manier van citeren. Maar dat terzijde, het is niet het eigenlijke onderwerp van mijn stukje, zoals hier ook niet, maar wel hier en hier.

Wel heb ik in mijn citaten van tekst en citaten met dubbele aanhalingstekens, kleuren en lettertypen aangegeven wie volgens mijn reconstructie wat schreef, en wel als volgt: “Sp!ts”, “Ria Brink”, “Ria Brink die een hyperlink geeft”, “De Telegraaf”, en ikzelf.

Bezwaar

Waar gaat het dan wel om in dit stukje? Om waar Ria Brink haar stomend boze commentaar op baseert. Ik citeer dat voor de duidelijkheid nogmaals:

Dat zijn me nogal geen aantijgingen!

Vragen en opmerkingen:

Wie liegt er volgens mevrouw Brink precies? Sp!ts, De Telegraaf, de politie, het OM, de Rijksrecherche? Sp!ts, denk ik.
Wat zijn precies de leugens? Wat staat er in de geciteerde tekst van Sp!ts dat volgens mevrouw Brink niet waar is en op basis van welke informatie denkt zij dat?
Het onderzoek van de Rijksrecherche loopt nog (althans liep nog toen haar en mijn stukje werden gepubliceerd). Weet zij meer dan Sp!ts, meer dan de Rijksrecherche, over wat er precies gebeurd is bij de arrestatie en de opsluiting daarna? Zo ja, waarom vermeldt zij dat er niet bij?
Hoe weet mevrouw Brink dat de politie “misdaden” heeft gepleegd? Zij was er niet bij en het onderzoek loopt nog.
Is mevrouw Brink van mening dat als iemand door drugsgebruik extra risico loopt een hartaanval te krijgen, de politie niet mag proberen deze persoon, als die zich bij aanhouding verzet, in bedwang te houden? Ook niet als die persoon door zijn gedrag overlast of gevaar voor anderen veroorzaakt?
(Dit zijn ‘wat als’-vragen. Of de beschreven situaties zich werkelijk hebben voorgedaan weet ik niet. Ik was er niet bij en het onderzoek loopt nog.)
Waarom is volgens mevrouw Brink het gedrag van – naar ik aanneem – de redactie van Sp!ts “voortgaand”? Wanneer heeft het zich eerder voorgedaan, in welke geschriften?
Waarop baseert mevrouw Brink de beoordeling van wat Sp!ts schrijft als “smerig” en “ziekelijk beschermend”?
Aannemend dat Ria Brink met “jullie” de Sp!ts-redactie voor ogen heeft, wat bedoelt ze dan met “de kop kosten”? De krant mag niet meer verschijnen? De krant mag niet meer in vrijheid rapporteren over gebeurtenissen? Hoe verhoudt zich dat tot de persvrijheid?

Wederhoor

Bovenstaande vragen heb ik nog niet aan Ria Brink voorgelegd. Ik ga ze straks eerst publiceren en dan stuur ik haar een mail waarin ik aanbied een eventueel wederwoord op mijn site te hosten. Maar dat kan ze desgewenst dan natuurlijk net zo handig op haar eigen blog zetten.

Heb ik daarmee voldoende hoor en wederhoor gepleegd? Misschien wel niet, gezien deze uitspraak. Waarschijnlijk moet je eerst wederhoor plegen en dan pas publiceren. Ik doe het andersom. Maar ik weet ook niet of ik een journalist ben. Eerder columnist. Moeten die ook vooraf wederhoren?

Beoordeling

Hoe dan ook, een mening heb ik wel. Ik vind de uitlatingen van Ria Brink een voorbeeld van wat tegenwoordig wel de verhuftering van internet wordt genoemd. Lukraak gescheld op internet dumpen tegen je favoriete haatobject, zonder feiten, zonder analyse, zonder argumentatie, zonder nuances. Heel kwalijk.

Anders gezegd: ik vind wat Ria Brink scheef smerige, ongefundeerde aantijgingen.

Of val ik door zo’n formulering zelf ten prooi aan de verhuftering?

Naïef en onzorgvuldig

Hier past ook zeker forse kritiek op mijzelf! Bijna vier jaar geleden steunde ik diezelfde Ria Brink namelijk nog enthousiast! Kijk maar eens hier, hier en hier.

Had ik toen niet kritischer en oplettender moeten zijn? Had ik niet moeten nalezen of ze toen ook al niet dingen had geschreven waar ik het helemaal niet mee eens was? Of helemaal niet mee eens had moeten zijn, met de inzichten van nu?

Ik vind achteraf van wel. Leermoment.

Let wel, mijn artikel gaat vandaag over maar één blogartikel van mevrouw Brink. Dus dan zou ik te ongefundeerd oordelen. Maar ik heb haar elders, vooral op de site van Micha Kat, de laatste maanden in commentaren ook dingen zien schrijven waar ik beslist niet achter kan staan. Ik vermoed althans sterk dat degene die daar reageert als “Ria” dezelfde persoon is als van het weblog “Over de wereld waarin we leven”.

Daarover misschien een andere keer meer.

Onafhankelijkheid Rijksrecherche

Belangrijk bij onderzoeken vind ik objectiviteit en onafhankelijkheid. De Rijksrecherche doet o.a. onderzoek als een agent gebruik heeft gemaakt van het dienstpistool (schietindicent) en als een arrestant overlijdt in een politiecel. Dat laatste was het geval in de aanleiding tot het blogartikel waarover ik dit artikel schreef.

Mensen van de Rijksrecherche zijn ook een soort politiemensen, althans ze doen soortgelijk werk: onderzoek, recherche, verhoren afnemen. Onderzoeken ze dan niet de eventuele fouten, misdragingen of strafbare handelingen van collega’s? Lopen ze niet het risico een oogje dicht te knijpen, om niet als ‘matennaaier’ te worden gezien, of om zich zelf geen ‘matennaaier’ te voelen?

Twee tegenwerpingen:

Het behoort tot het wezen van de taken van de Rijksrecherche dat ze onderzoek doen naar het handelen van medeambtenaren. Het zal onderdeel moeten uitmaken van hun professionele taakopvatting om daarmee om te kunnen gaan. Kunnen ze dat niet, dan zijn ze niet geschikt voor hun werk.
Je mag verwachten dat medewerkers van de Rijksrecherche in staat zijn objectief, onbevooroordeeld, professioneel en objectief te werk te gaan.
Tot voor kort viel de Rijksrecherche onder Justitie, en daarmee onder een ander ministerie dan de politie. De politieke eindverantwoordelijkheid voor de politie lag namelijk bij de minister van Binnenlandse Zaken, niet bij de minister van Justitie.

Het kabinet Rutte I, dat aantrad in oktober 2010, heeft die scheiding echter opgeheven, door die twee ministeries te combineren tot één enkel ministerie van Veiligheid en Justitie (minister: Opstelten). Het ministerie van Binnenlandse Zaken (minister: Donner) bestaat nog wel, maar de politie valt daar niet meer onder.

Ik vind dat onverstandig. Ik vind het in strijd met het principe van controletechnische functiescheidingen. Starreveld schreef hier tientallen jaren geleden al over in zijn boek Bestuurlijke informatieverzorging. In mijn exemplaar uit 1979 in hoofdstuk IX §1 (blz. 116) en hoofdstuk XI §4 (blz. 157). Hier een modernere uitvoering van hetzelfde boek.

Wel is er grote kans dat het uitvoerende personeel van de Rijksrecherche zich van organisatiewijzigingen bij ministeries niets aantrekt. Ze blijven waarschijnlijk gewoon hun werk doen zoals voorheen, hopelijk en vermoedelijk objectief, integer en onafhankelijk.

Bij een onderzoek naar schietincidenten en sterfgevallen in politiecellen zitten onderzoekers en onderzochten op min of meer gelijk niveau: uitvoerende, rechercherende politietaken.

Maar het komt ook voor dat onderzoek gedaan wordt, of niet gedaan wordt maar wel nodig was geweest, naar hiërarchisch hogergeplaatsten. Een voorbeeld is te vinden bij de schrijfproeven in de Deventer moordzaak, waar beweerd werd (waarschijnlijk ten onrechte, maar dat doet aan het principe niet af) dat officieren van Justitie strafbare feiten hadden gepleegd. Een ander voorbeeld is de secretaris-generaal van het ministerie van Justitie (nu Veiligheid en Justitie), de heer Joris Demmink, waarvan beweerd wordt dat er diverse aangiften zijn gedaan van strafbare feiten, terwijl die niet goed onderzocht worden, en waarbij zelf in functie blijft zodat hij, als er al onderzoek is gedaan, zelf functioneel meerdere was van de onderzoekers.

Ik blijf dat principieel onjuist vinden, ondanks mijn sterk veranderde mening over mensen die deze zaken aan de orde stellen en stelden.

Maar politici zien dit probleem kennelijk niet.

Naschrift 19 juli 2011: zie ook “Dood Ihsan Gürz is een staatsmisdrijf”, en Vraag, antwoord, reactie.

Naschrift 28 juli 2011:
Elsevier meldt: Turkse arrestant (22) overleden door hartfalen.

Hier is het persbericht van het Openbaar Ministerie te lezen.