Al op 18 januari 2007 besloot een redactiecommissie bij het NOS-journaal de band met Maurice de Hond losser te maken:
De redactiecommissie Nieuws twijfelt niet aan de feitelijke betrouwbaarheid van de peilingen van Peil.nl maar zolang De Hond een rol speelt in de Deventer moordzaak moet de NOS zich in zijn uitingen niet meer afficheren met de persoon Maurice de Hond. Dat betekent dat we hem niet langer onze huispeiler noemen. Als we toch gebruik maken van zijn peilingen moet worden verwezen naar Peil.nl, aldus de commissie.
Op 17 maart 2007 werd deze tendens voortgezet:
De paginagrote advertentie die opiniepeiler Maurice de Hond vrijdag in een aantal dagbladen plaatste, is de NOS in het verkeerde keelgat geschoten. De omroep heeft het contract met 'huispeiler' De Hond met onmiddellijke ingang ontbonden. Dat maakte de NOS zaterdag bekend.
Elders wordt de NOS als volgt geciteerdIedereen heeft recht op zijn mening, maar zijn campagne is niet goed voor het imago van de NOS als neutrale nieuwsorganisatie. Wij vinden de advertentie onverenigbaar met De Honds rol als onafhankelijk opiniepeiler.
N.B. de hyperlinks in bovenstaande citaten zijn door mij aangebracht, ze zaten niet in de oorspronkelijke citaten.
Zoals trouwe lezers van deze artikelenserie wel zullen zien aankomen (het ligt er ook wel erg dik bovenop) ben ik het met de houding van de NOS niet eens.
Natuurlijk staat het iedereen vrij wel of niet met wie dan ook samen te werken, maar door om deze reden de samenwerking te willen verbreken, neemt de NOS juist stelling. Helemaal los van de vraag of Maurice de Hond met zijn beweringen in de Deventer moordzaak geheel of gedeeltelijk gelijk heeft of niet, neemt de NOS met deze houding naar mijn mening stelling:
tegen de vrije meningsuiting van anderen waarmee ze samenwerkt: iemand met een onwelgevallige mening moet in de portemonnee getroffen worden;
tegen transparantie in de samenleving;
tegen een vrije kritische pers die een nuttige waakhondfunctie wil vervullen ten aanzien van de drie gescheiden machten in de trias politica;
tegen het maatschappelijk debat dat mede in de media gevoerd zou kunnen en moeten worden;
voor het kritiekloos steunen van een Openbaar Ministerie waartegen door enkelen ernstige verdenkingen van fraude en meineed zijn geuit; de NOS weigert hier achteraan te gaan.
Het “imago van de NOS als neutrale nieuwsorganisatie” wordt met deze actie dus juist helemaal niet verdedigd, maar juist onderuit gehaald.
De NOS zou zich ook eens af moeten vragen hoe het komt dat iemand enorme bedragen gaat uitgeven om wezenlijke twijfels over het functioneren van onze rechtsstaat in de publiciteit te krijgen: de oude media weigeren deze informatie op te pakken. Op een gewone manier gaat het niet. Ze zouden zich bij de NOS hun ogen uit hun kop moeten schamen, want deze advertenties laten niet zien dat Maurice de Hond “met de campagne een grens overschreden” heeft, maar ze maken integendeel duidelijk hoezeer de NOS en de andere oude media hun taak hebben verzaakt!
Als journalisten weigeren hun maatschappelijk taak te vervullen, zoekt belangrijke informatie andere wegen naar de publiciteit.
We zitten momenteel in Nederland opgescheept met twee soorten omroepmedia:
De publieke media, betaald door de regering en voor een deel uit reclamegelden. Aan hun redactionele onafhankelijkheid heb ik ernstige twijfels. Ik heb sterk de indruk dat men zich bij nieuwsredacties en actualiteitenprogramma's laat influisteren welke onderwerpen en meningen de regering (inclusief het Openbaar Ministerie) minder goed uitkomen. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt. De publieke omroep is een staatsomroep geworden.
De poetinisering van Nederland is volgens mij al behoorlijk ver voortgeschreden. Zogenaamd hebben we een democratie met persvrijheid, in werkelijkheid is het parlement niet echt kritisch tegenover de regering, en loopt de publieke omroep aan de leiband. De redactionele onafhankelijkheid is een lachertje geworden.
(Toevoeging 21 maart: Belangrijke uitzondering: Andries Knevel in Het Elfde Uur. Bleek uit uitzendingen van 9 januari en 20 maart 2007. Wel objectief, niet gekneveld. Toch kritisch, zoals het hoort.)
De commerciële televisiestations. Deze zijn alleen geïnteresseerd in kijkcijfers. Alles waar je een beetje bij moeten lezen of nadenken wordt geweerd. Alleen relletjes krijgen aandacht: als er invallen zijn gedaan, mensen zijn gearresteerd of in diskrediet gebracht: dat is nieuws. Dan flitsen de cameraploegen bij tientallen van hot naar her het hele land door.
Feiten en serieuze verdenkingen tegen overheidsinstanties niet.
(Ik hecht eraan een uitzondering te maken voor Harry Mens die op 18 maart 2007 in zijn programma Business Class op RTL7 wel eerlijke en serieuze aandacht aan de Deventer moordzaak besteedde, en advocaat Plasman fatsoenlijk liet uitspreken. Helaas was het item te kort om voor het grote publiek veel duidelijkheid te geven. Maar de bedoeling was goed.)
Ik denk dat als de oude media zo doorgaan met hun waakhondfunctie niet te vervullen en zich afzijdig te houden van het maatschappelijk debat over wezenlijke zaken, ze het heel moeilijk gaan krijgen.
Daar is nog een belangrijke reden voor: de reclame waar ze voor hun inkomsten allemaal in belangrijke mate van afhankelijk zijn, is nauwelijks gericht. Elke krantenlezer krijgt dezelfde advertentiepagina's te zien, ongeacht zijn of haar interesses. Op tv kan wel een beetje gestuurd worden door tussen bepaalde programma's spotjes te plaatsen die hopelijk de belangstelling hebben van de doelgroep, maar het blijft allemaal erg grofmazig.
Op internet is dat heel anders. Zo kan met Adwords van Google iedereen, of het nu een particulier is of een groot bedrijf, gericht reclame maken, die dan verschijnt op het zoekresultatenscherm van mensen die via hun zoekwoorden lieten blijken juist geïnteresseerd te zijn in het onderwerp waar ook die advertentie mee te maken heeft.
© 2007 R. Harmsen