T e th del hebreo

9–11 de decembre 2020. Traduction ex le original nederlandese de 2015.

Ancora un question

Le question al qual mi previe articulo esseva le responsa, super sonos simile al th del anglese in greco o arabe, e lor rolo possibile in le orthographia nederlandese de parolas que, supposticiemente o non, proveni de iste linguas, esseva sequite per un altere question, de Chris Jacobs, con le message-ID <55105d09$0$2834$e4fe514c@news.xs4all.nl>

Le texto del question, ora traducite a interlingua, esseva:

“Pote tu anque explicar proque le tav hebree a vices es scribite th? Il me sembla que al contrario le teth corresponde al theta grec?

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tav_(letter)

Iste pagina del Wikipedia non lo mentiona, ma tav como th occurre sovente quando il manca le puncto in le littera.”

Teth

In le alphabeto hebree io es multo minus versate que in le alphabeto arabe. Multe litteras hebree ha formas angulose, e anque pro isto io los trova difficile a memorar.

Il es ver que le nomines del litteras thet del hebreo, e theta del greco (θητα) es conspicuemente similar. E le hebree tav (io mesme prefere scriber taw, proque al fin del nomine il ha un littera waw, non beth), resimila le tau grec (ταυ).

Il es multo probabile que isto es causate per le base commun historic de quasi omne iste alphabetos in illo del phenicios.

Le imagine illac monstra sub un del litteras T un puncto, que indica un assi appellate pronunciation emphatic – id es con le larynge e/o le parte posterior del lingua un poco plus alte – ben que in iste dies ancian le realisation sembla haber essite differente.

Le texto face clar que le T con le puncto sub illo, esseva le teth e non le tav. E justo iste tav hebree deveniva, o esseva, sovente th, dum le teth(a), que in greco obteneva un sono como le th anglese, in hebreo sempre remane e remaneva t.

Taw e thaw

Le situation e evolution del greco e hebreo esseva differente.

Le theta e tav del greco esseva phonemas separate. Originalmente le aspiration del theta distingueva le duo, plus tarde le theta deveniva un fricativa, dum le tav remaneva un plosiva.

Le thet e tav hebree anque esseva phonemas separate. Un de illos, le tav ma non le thet, habeva un variante plosive (t) e un variante fricative (th, simile al th del parola anglese ‘think’). Le occurrentia del variantes dependeva del contexto, i.e. del position del sono inter altere sonos. Insimul le variantes remaneva (provisionalmente) un sol phonema, ma con variantes combinatori.

Tof e sof

In le tabella del variante yiddish del alphabeto hebree nos vide un variante de un littera, que in yiddish es appellate sof, e in hebreo thaw. Illo es scribite con un littera hebree taw sin puncto: ת. Il ha anque un tof e un taw, representate per un littera hebree con un puncto in le interior: תּ.

Le nomine del puncto – le puncto que, como mentionava le questionator, es la si le littera indica un t, non un th – io expectarea le reverso, ma il es vermente assi – io non plus sape, ma pote recercar. Dagesh dunque.

Iste pronunciation yiddish sof ja monstra que judeos ashkenazi non ha retenite le sono th del hebreo, ma usa un s in su loco. Inter judeos sephardic totevia illo es un t, como es ora anque usate per quasi totes in Israel.

Le character emphatic del teth es anque perdite, assi que in le ivrit moderne le teth e le duo variantes de taw de facto ha devenite insimul un singule phonema.

Quando th, quando t?

Le regulas pro isto io ha nunquam comprendite, e legente isto io vide un complexitate grande.

Le impression es, contrari a mi assertion recente, que le variantes implosive e fricative certo es phonemas distincte, proque non solo le position inter sonos adjacente ha su rolo, ma anque varie factores grammatical.

Es melior que io tace, proque io sape troppo poco del thema.

Anque altere sonos/litteras

On pensa que non solo in le caso de t/th, ma con sex litteras in total, tal variantes fricative e plosive ha unquam o longe existite. (Vide tamben ‘Rifka of Rivka?’) In le hebreo yemenita le majoritate de illos, o totes, ancora existe, io lege hic. Io cita traducente:

“Il ha pronunciationes duple pro cata del sex litteras bəgadkəpat: gímel sin dāḡēš es pronunciate غ /ɣ/ como le ġayn arabe, and dāleṯ sin dāḡēš es pronunciate ذ /ð/ como in "this".

Le pronunciation del tav sin dāḡēš como ث /θ/ como in "thick" anque occurre in altere dialectos hebree mizrahi como le iraqi.”

Gurgitalitate

Le elemento kh in le nomine de file de iste articulo, thkhheia.htm (con le significato th, kh, super le hebreo, in interlingua) refereva a un capitulo additional planate. Totevia io ha decidite retener notas super illo, ma sin hic e ora elaborar los. Ma unquam, forsan, in un pecia separate.