Tekst 9 februari, correcties, aanvullingen en herformuleringen
Naar Pauw en Witteman kijk ik niet altijd, maar wel soms. Wel op vrijdagavond 3 februari.
Best interessante gasten:
Monique van de Ven over de nieuwe tv-serie “Dokter Deen” (geschreven door haar echtgenoot Edwin de Vries; zij speelt de hoofdrol en bedacht mede het concept).
Ted van Lieshout over zijn nieuwste boek ‘Mijn meneer’ (zie ook zijn eigen site).
Piet Paulusma en nog twee mensen die ik niet ken, over het weer en met wat inmiddels blijkt het begin te zijn geweest van een dikke week lang mediahype over een Elfstedentocht die nooit gehouden werd.
Waar ik het eigenlijk over wou hebben: een van de ijsgasten vertelde dat ze al eens hadden geprobeerd met een helikopter het ijs schoon te blazen, omdat het dan ’s nachts beter aangroeit – aan de onderkant, dus het wordt dikker, denk ik.
Dit jaar bleek dat moeilijk te liggen met vergunningen. Dus nu wilden ze een hoeverkraft proberen.
Een hoeverkraft? Wat is dat?
Dat is flauw van mij om te doen of ik niet weet wat dat is want dat weet ik natuurlijk wel. Ik begreep het ook meteen, want ik dacht nog “dat ding zweeft wel, maar het gewicht moet uiteindelijk toch door dat ijs gedragen worden, dus ga je er dan niet doorheen als het nog te dun is?” Maar nee, dat denk ik niet, want zo’n apparaat kan zich net zo makkelijk over water als over land bewegen, en dus ook over dik en sterk ijs. Dan moet zwak, dun, zelfs eventueel al gebroken ijs ook geen probleem zijn.
Ook ik dacht dus ooit dat het woord ‘hoovercraft’ was, in het Nederlands uitgesproken als ‘hoeverkraft’ of met een soortgelijke imitatie-Engelse uitspraak.
Ik weet inmiddels beter, sinds 10, 15 of 20 jaar, de details ben ik kwijt en die zijn ook niet belangrijk. (En de uitdrukking is ‘Et tu, Brute?’, met een vraagteken dus, en de echte betekenis past niet bij hoe ik het hier gebruik en bovendien verklaarden ooggetuigen dat Caesar het zo niet zei. Het leven is niet makkelijk.)
Met de Hoover-dam, of met de Amerikaanse president waar die naar genoemd is, heeft een luchtkussenvoertuig helemaal niks te maken. Ook niet met J. Edgar Hoover van de FBI. Er is ook al geen verband tussen een hovercraft en stofzuigers.
Zoals ik in het vorige hoofdstukje al liet zien, is de juiste spelling ‘hovercraft’. Met één o dus, niet twee. De uitspraak is navenant anders: hover klinkt niet als hoover, en rijmt (althans in Brits Engels) niet op ‘lover’ of ‘cover’. In Amerikaans Engels kan hover volgens het online woordenboek Merriam-Webster wél ook op ‘lover’ of ‘cover’ rijmen. Dat is mij ook in sci.lang bevestigd door mensen die het kunnen weten. Maar ook daar in Amerika is het woord niet ‘hoover’ en er zit nooit een klank in die lijkt op wat we in het Nederlands als ‘oe’ schrijven.
In Brits Engels altijd en in Amerikaans soms of meestal, heeft het woord de klinker van ‘hot’, ‘dot’, ‘spot’ en ‘bother’. Bij gebrek aan beter vergelijkbaar met de Nederlandse klinker in ‘bol’, ‘bod’, ‘onkruid’, ‘tot’, ‘soms’.
Merriam-Webster omschrijft de betekenis als “to hang fluttering in the air or on the wing” of “to remain suspended over a place or object”. Het Brits georiënteerde woordenboek ‘Collins English Dictionary’ (ik heb de zeer dikke en zware 30th Anniversary Edition) heeft het over “to remain suspended in one place” en “(of certain birds, especially hawks) to remain in one place in the air by rapidly beating the wings”.
Het gaat dus over roofvogels, zoals de havik, die fladderend zweven. In het Nederlands wordt dat ook wel ‘bidden’ genoemd.
De oorsprong van het woord ‘hover’ is onzeker, maar vermoedelijk is er verband met Engels ‘heave’ (bron: Oxford Concise, 1984) en Nederlands ‘heffen’.
Het verband met een luchtkussenvoertuig of hovercraft is dat dat zweeft op een kussen van uitgeblazen lucht. Je zou ook kunnen stellen dat het heel laag vliegt.
Het Engelse werkwoord ‘hover’ heeft ook een computerbetekenis gekregen. Voornoemde Collins omschrijft die als “to hold (the mouse pointer) over a defined area on a web page without clicking, in order to cause a menu, information box, etc to appear”.
Inderdaad kun je via CSS acties definiëren voor als de gebruiker met de muis ergens boven zweeft. Meestal zal dat wel via Javascript gedaan worden, maar hoe dat moet weet ik niet.
Via CSS heb ik er wel eens mee geëxperimenteerd. Gewoonlijk verander ik alleen de kleur van hyperlinks, zodat die extra uitkomen als de gebruiker overweegt ergens op te gaan klikken. Maar in sommige stijlbladen (stylesheet) verander ik ook het lettertype en de lettergrootte. Dat is het geval in boekhoud.css (toegepast in Principe van boekhouden, Leermoment: Starreveld, Kleurenvlucht door A. Viruly (deel 1, deel 2)) en in grcirnav.css dat alleen geldt voor Grotecirkelnavigatie.
Dat wisselende letterbeeld is eigenlijk best irritant, en oorspronkelijk had ik dat er alleen in om te zien of het kon, uit nieuwsgierigheid. Dus misschien gaat het er over een poosje wel uit.
De achtergrond van het woord ‘hovercraft’ is eigenlijk heel duidelijk en logisch, als je het eenmaal weet. Waarom mensen in Nederland dan massaal “hoeverkraft” zijn gaan zeggen is mij een raadsel. In de Pauw&Witteman-aflevering was er niemand die het goed zei. Onder de presentatoren, redactieleden en gasten moeten er toch minstens een paar geweest zijn die van tevoren geweten hebben dat dat woord ging vallen. Jammer dat niet iemand het even opgezocht heeft.