Le 4–, traduction in interlingua per le autor de un articulo in nederlandese de 2013.
Heri (le 5 januario 2013) io me habeva tosto eveliate, ergo esseva sedite al computator anque tosto. Recentemente io non ascolta tan sovente Rádio Amália, sed iste vice si.
Io audiva un pecia que io trovava placente. Con un ritornello characteristic, de un guitarra electric jazzesc, alicubi in le medio. Io habeva ja antea audite le pecia, ma non si consciemente que ora io saperea qual era. E isto io voleva saper, proque io tene notas de musica que io audi e que me tocca specialmente. Nam si non, io lo oblida.
Proque durante le ascoltar, como de costume, io faceva alcun altere cosa, io non habeva retenite un titulo o retalios del texto. A iste hora (circa octo minus quarto del matino, hora hollandese, ergo septe minus quarto in le citate emissor, Lisbona), il non ha presentation, un playlist io ha nunquam pervenite trovar a Rádio Amália, e illes anque non offere (como face le station parisian Rádio Alfa) un banda que resimila un jornal luminose, in le qual on vide sempre le nomine del artista e musica.
Dunque io non lo sapeva ma voleva lo saper. Ja io diceva isto. Ergo io decideva simplicemente demandar. Interdum isto functiona. Io es intertanto in le stadio de poter typar in portugese, mesmo sin dictionario e grammatica, phrases que es plus o minus correcte e ben construite, assi que le resultato ultra illo sona tanto amene e cortese como io lo intende. Tal nuances remane difficile in un lingua estranier.
Il habera tamen errores e colpos mancate, sed isto es lo que io inviava al adresse de e-mail “geral” (portugese pro ‘general’) que es date al pagina de contactos:
Subject: Ola, bom dia
a todos na Rádio Amália,
Por favor pode me ajudar com a identificação duma
música que ouvi na Rádio Amália aproximadamente às
6:45 (hora de Lisboa), hoje no dia 5? Depois dessa
faixa se passou uma da Carminho.
Talvez fosse Fernando Tordo? Ou Carlos do Carmo?
Ou outro artista?
Foi uma música no estilo típico das Festivais da
Canção dos anos 1960 ou 1970. Já li
https://pt.wikipedia.org/wiki/Fernando_Tordo
e passou no Youtube todos os muitos contribuições
de Fernando Tordo aos Festivais RTP da Canção.
Infelizmente não consegui encontrar a música que ouvi na
rádio (a travès da internet) neste manhã.
Sabe qual foi?
Muito obrigado de antemão,
--
Ruud Harmsen, http://rudhar.com
Ay, io vide, al copiar le message de programma e-mail, promptemente un error enorme: le secunde “passou” deberea esser ‘passei’. ‘io faceva tornar’, non ‘ille …’ o ‘on …’.
Io cognosce iste multe formas verbal del portugese de memoria quasi perfectemente, ma io non senti ben le signification automaticamente, dunque il remane errores in le uso active. Multo estranie. Ma non le prime vice, ergo non me surprende.
E si, “a travès” es correctemente ‘a través’.
Traduction in interlingua de mi e-mail portugese: ‘Que pecia era?’
No, isto serea troppo simplice. Pois un summario:
‘Era Fernando Tordo, Carlos do Carmo o alicuno altere? Io lo audiva al septe minus quarto, sequeva un canto de Carminho. Esseva in le stilo del festival del canto. Io ha sonate tote le essayos pro festivales del canto de Fernando Tordo, ma le pecia cercate non era inter illos.’
E io recipeva un responsa! De Joaquim Maralhas, un presentator cognoscite del station Rádio Amália. Su voce io ha sovente audite, ma su facie nunquam vidite. Non ante heri (le 5 de januario 2013) io le videva in iste film a proposito del inauguration del station in octobre 2009 – exactemente 10 annos post le decesso del eponymo e “diva” Amália Rodrigues.
Vide anque iste reportage, e iste con le presentatrice Inga Oliveira e le lector de messages del traffico Anastácio Rosa.
Le numero cercate manifestava se esser “Ferro Velho”, cantate per, de facto, Carlos do Carmo – ergo non Fernando Tordo.
Intermezzo linguistic: lo que io appellava in portugese un faixa, litteralmente un banda o lista, que de isto refere a un track, un numero, un pecia, Joaquim Maralhas appellava o tema. Obviemente isto significa ‘le thema’, ma anque possibile es (como io sapeva, ma passivemente): numero, pecia, canto.
Le dictionario de Porto Editora in effecto dona un significato musical (que anque existe in nederlandese e altere linguas), sed non le uso plus ample que io crede es costumari in portugese.
On lo ha in germano tamben, que le parola ‘thema’ ha un significato plus large que in nederlandese, ma in un altere maniera. Zum Thema XXX pote in illo significar ‘quanto a XXX, sur le materia de XXX, ubi il se tracta de XXX’. Duden dona como synonymos inter alteres Angelegenheit, Punkt.
Sapiente titulo e cantor, naturalmente il era facile trovar lo in Youtube: hic e hic. Isto de facto esseva le pecia que io habeva audite in le radio. Dunque io e-mailava un gratias in retorno.
Heri (le 5 de januario 2013) e hodie (le 6) varie vices io ha reascoltate le numero, e cata vice de novo me face allegre. Io non sape proque. Isto ha un certo ‘que’.
Tunc io anque intendeva plus del parolas, le quales al prime audir ancora io ignorava. Secundo mi sentir le texto non va multo ben al musica: un atmosphera totalmente altere. Plus plus tarde super le texto.
Le character particular de iste musica habe punctos de contacto con altere pecias musical, que secundo mi gusto es anque particular. Felicemente mi memoria se monstrava (in duo casos) satis ben pro poter identificar los promptemente.
In Ferro Velho desde le momento 0m06s, “Sempre de manhã / com chuva ou com sol”; e 0m18s, “Todas as manhãs / ouvíamos gritar”; e con parolas differente anque desde 1m19s e 1m31s; il ha un cambio que resimila partes del canto “De een wil de ander” (Le un vole le altere) del defuncte cantor-pianista (e actor, ma con isto io ha minus affinitate) nederlandese (e anque francese-russe-egyptie) Ramses Shaffy.
Hic es le texto. Youtube ha iste version, in le qual le passage occurre al tempores 0m07s, “vroeg een vrouw aan ’r man”; 1m09s, “dacht een vrouw van een man”; e 1m25s, “dacht een man van een vrouw” e ancora plus locos. (Traduction del variantes de texto: ‘demandava un marita a su sposo’, ‘pensava un femina de un homine’, ‘pensava un homine de un femina’.)
Plagio con certitude isto non es, nam le cantos es tamen multo differente, e cata un ha un character multo proprie.
Altere passages remarcabile in “Ferro Velho” son isses al tempores 0m48s, 1m00s, 2m01s e 2m13s. Hic characteristic es que le voce remane quasi permanentemente al mesme nota, durante que le accordos detra continua a evolver se. Iste mesme se trova anque, como le titulo ja indica, in le “One note samba” (titulo international in anglese), in le original appellate in portugese “O samba de uma nota só”, Le samba de solo un nota.
Un propinquitate plus convincente totevia es trovabile in le canto portugese “Anda Ver O Sol”, cantate per Lenita Gentil. Le nomine Lenita significa ‘Parve Lena’ e pro isto non se pronuncia con un vocal reducite, sed con le vocal plen del nomine de base Lena. In le annunciation hic in Youtube isto es clarmente audibile. Tunc ancora sin nomine de familia, ma plus tarde, sub su nomine complete, illa ha realisate le grande carriera que le talento de illa merita (trova io; illa canta ancora).
A proposito, “Anda Ver O Sol” in ligation con le total del texto (lo que io de illo intende, i.a. “o novo dia”, le nove die) significa alco como ‘Veni, vamos reguardar le levar del sol’.
Io parlava dunque del tempores 0m48s, 1m00s, 2m01s e 2m13s in “Ferro Velho”. Le momentos similar in “Anda Ver O Sol” se trova a 0m17s, 0m37s, 0m50s, 1m10s e 1m25s, o de facto dispersate per tote le pecia. Multo anque in le parte instrumental (post transposition) desde 2m00s.
Io trova “Anda Ver O Sol” realmente un canto exceptionalmente belle e ben componite. Si io deberea compilar un top 10 de omne tempores (non solo de musica pop, ma con musica classic e musica del mundo includite), iste pecia verisimilemente devenirea parte del lista. O tamen de mi top 20. (La mal qualitate del sono del vetule registration non cambia le situation.)
E isto quanquam in general io non ama musica del festival de Eurovision!
Tanto plus curiose que iste canto genialmente sublime ha nunquam progredite preter le torno preliminar portugese. In illo obteneva le ultimissime loco con un score ignominiose de solo duo (io repete: duo) punctos. Inexplanabile, certo si on ascolta le cantos de alcun altere candidatos con poc successo in le torno qualificante national de ille anno 1971 (clicca de pictogrammas de camera), que era a vices bastante mal accordate. Io non mentiona nomines, ascolta e judica mesme si vos vole.
Le cantion ganiante obteneva non minus que 103 punctos. Isto es anque belle, ma tamen multo minus que “Anda Ver O Sol”. Io audiva iste cantion “Menina” heri (le 6 de januario 2013) pro le prime vice in le version original del festival, cantate per Tonicha (qualitate del imagines multo mal, ma le sono es bon). Isto es le version al disco.
Le titulo complete es Menina do alto da serra o sia ‘puera del alte montania’. Io sapeva heri que io habeva audite lo antea, ma sin saper de qui. Post alcun tempore occurreva a me: Kátia Guerreiro naturalmente. Ora, plus que 40 annos post ille festival de canto, ancora regularmente a audir al radio portugese, ben que iste registration naturalmente es multo plus recente: Kátia nasceva 5 annos post le festival, in 1976.
Il ha ancora plus musica que resimila “Ferro Velho”, o non vermente, ma me face pensar de isto, o plus tosto, in le direction inverse.
Un exemplo es “Music” de John Miles (io trovava que es su nomine, anque hic, etc.), con le parolas immortal “Music was my first love, and it will be my last”.
Ma illo non esseva al qual io visava. Del pecia intendite io solo me memorava alco como ‘that old piano’ e alco con ‘grandfather’. Assi usar Google non es facile.
Post cercar medie hora o tres quartos (le 7 de januario) io esseva preste a abandonar le cerca, quando subito supernatava in mi mente le nomine de un gruppo: le Mark & Clark Band. E illo es correcte. Worn down piano, es le nomine del pecia, pro isso io non succedeva trovar lo. Es de 1977. Le fragmento similar se trova a 1m31s, compare in Ferro Velho: 0m40s.
Ancora un association, con musica tamen multo differente, ma que antea esseva anque passate in le mesme typo de programmas (Arbeidsvitaminen?): Classical Gas. Le musica es multo cognite pro me, ma le nomine del musico, Mason Williams, le 7 de decembre 2013 me era completemente nove.
Al texto de “Ferro Velho” es indicate le nomine de Joan Manuel Serrat. Isto suggere que ille ha scripte le cantion. Ma ille es un espaniol, melio dicite un catalano. Ille ha anque cantate le pecia. In portugese, sed audibilemente con un accento legier. Es un version que minus appella a mi musicalmente.
Con ille video sta scribite “Joan Manuel Serrat / Adaptação Alexandre O’Neill”. Con un altere video del mesme interpretation (con un qualitate del sono multo melior) es indicate “Adaptação do poema por Alexandre O'Neill / Poema (original) e musica de Joan Manuel Serrat”.
Dunque assi Joan Manuel Serrat haberea scribite texto e musica (in espaniol? in catalano?), Alexandre O’Neill ha facite de illo un adaptation portugese, le qual pois Joan Manuel Serrat mesme anque canta?
Si, de facto es assi. Post multe cercar io trovava confirmation in le Wikipedia catalan. Le catalano es un lingua que io pote vix leger, ma si io ja sape un poco que expectar, il es facibile. Le titulo de “Ferro Velho” esseva originalmente “El drapaire”. Hic il ha le texto original in catalano, e inter alie hic Joan Manuel Serrat canta lo in su proprie lingua.
Le lingua portugese contine le parola trapeiro que fortemente resimila le parola catalan, e que ha le mesme significato. Tamen Alexandre O’Neill non ha appellate su adaptation ‘O trapeiro’. Certo ille ha habite su rationes.
Ferro vetule, ferralia, isto es lo que ferro velho significa, litteralmente. Un designation que in le traduction portugese del catalano, in senso metaphoric, anque refere al homine qui veni colliger le ferro vetule. Ora io parti de novo del texto portugese. Del tanto que io de isto comprende, alique adjutate per Google Translate (que manca alcun colpos, como mesmo io con mi cognoscentia multo limitate del catalano pote vider), io conclude que le traduction corresponde satis ben al original.
Secundo le texto le collector de cosalias ha un grande sacco sur su dorso, e compra toto de omne typos: bottilias (initialmente io pensava audir ‘garfas’, furcas (sed ille parola es ‘garfos’ in portugese, sinon son essames de apes), de facto de metallo, ma in realitate le parola cantate es ‘garrafas’, bottilias, flacons), papiro, vetere pannellos, vestimentos usate (hodie nos dicerea: textile usabile), parapluvias e vetere mobiles (illos va anque in iste sacco in lor totalitate?).
Le ferro vetule non es mentionate explicitemente in le texto. Si on cerca in Google imagines de ferro velho, on vide potius cemeterios e demolitores de automobiles in Brasil.
Forsan le traduction Ferro velho pro le catalano El drapaire tamen non es tanto felice?
In le contexto nederlandese io non pote memorar me un phenomeno comparabile, ma forsan illo ha existite ante mi tempore. Le parolas nederlandese voddenman, voddenboer e lorrenboer (iste ultime non plus in le Woordenlijst Nederlandse taal moderne; le lista de 1954 ancora lo habeva) io sape si, ma sin que suscita clar imagines.
Io me memora ancora le serie de television Stiefbeen en zoon, un adaptation de un serie anglese. Le protagonistas habeva un negotio in vetule pannellos e metallos.
Io anque me memora que quando io habeva circa 4 annos (dunque approximatemente in le anno 1959) il arrivava periodicamente a nostre edificio de appartamentos un carro e cavallo. Era del schillenboer (schil = pelle). Ille veniva colliger lo que hodie nos appellarea in nederlandese GFT: groente-, fruit- en tuinafval, nam restos de verdura, fructos, e plantas de jardin. Hodie nos habe pro isto un recipiente separate, que es colligite cata duo septimanas, per o del parte del municipio.
Altere typos de detrito recyclabile, como metallos, vetule vestimentos, scarpas e papiro, anque es colligite in un altere manieras que olim, nam via punctos de remissa o stationes de collection per municipio. Le citatanos es expectate mesme transportar le materiales a illo.
Le imagine mental que io vide al parola ‘schillenboer’ resimila iste photo. Solo io pensava que le carro era multo major. Naturalmente perque io mesme era multo parve. Io ha in mente grande rotas con capsulas convexe. Isto pote ben esser exactemente le carro que tunc io ha vidite.
Le elemento ‘‑boer’ in le parolas nederlandese voddenboer, lorrenboer, e schillenboer es conspicue. Le significato litteral es fermero, paisano. Illo anque occurre in melkboer, litteralmente un paisano de lacte, qui in mi juventute ancora veniva livrar le lacte in bottilias de vitro, usque cata porta de entrata. Le groenteboer in iste dies ja era un boteca. Forsan plus annos retro ille era vermente un agricultor, qui vendeva le productos del proprie agricultura al portas?
Non estranie, proque ancora in 2012 io videva in un quartiero residential un magazin rolante que super toto vendeva verduras. Ben que il habeva ibi supermercatos in le vicinitate, multe clientes esseva interessate in le magazin rolante.
Desde ille edificio de appartamentos del qual io parlava, le ‘flat’, nos poteva tunc ancora vider vaccas in le prato, a circa 200 metros de distantia. Pauc tempore postea etiam illac on construeva casas.
Derecto de autor © 2021, R. Harmsen, tote derectos de copia reservate, all rights reserved.