“Verjaring mag niet leidend zijn” (1)

Aanleiding

Ik stond vanmiddag in de rij bij de kassa van de C1000 – ... – nee, stop, dat wordt te langdradig, dat komt in een apart artikel. Nu meteen ter zake.

Misbruik door priesters

Het Algemeen Dagblad, althans de editie Utrechts Nieuwsblad, opent vandaag met een artikel n.a.v. het rapport van de commissie Deetman. Een deel van de tekst staat (iets anders geredigeerd) ook gratis online.

Ik maakte me nogal boos over dat artikel en besloot dit stuk te schrijven. Let wel: ik baseer me nu uitsluitend op citaten uit de krant, waarmee wordt weergegeven, geciteerd, samengevat misschien soms, wat Tweede Kamerleden gezegd zouden hebben. Het is denkbaar dat die Kamerleden het anders bedoeld hebben dan het er staat of lijkt te staan. In dat geval wind ik me wellicht ten dele ten onrechte op.

Ik citeer uit de papieren krant:

Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer wil onderzoeken of de inmiddels bejaarde ontuchtplegers alsnog voor de rechter kunnen komen, ook al zijn de misdrijven verjaard.

Iets verderop staat:

Momenteel zijn nog ruim honderd daders in leven, maar geen enkele geestelijke is berecht. De geestelijken lijken vervolging te ontlopen, omdat de misdrijven zijn verjaard. Maar dat willen de meeste partijen in de Kamer voorkomen.

(Ik wou al weer gaan drammen dat “zijn verjaard” fout is, maar dat is niet zo. Zie ook dit voorbeeld.)

“Verjaring mag niet leidend zijn”

Vervolgens laat de krant PvV-parlementariër Lilian Helder aan het woord. Het AD citeert haar als zeggende:

Vervolgen die handel. Verjaring mag niet leidend zijn”.

Verjaring mag niet leidend zijn? Wat is dat nou voor onzin? Dat staat toch in de wet? Als in de wet staat dat een misdrijf verjaard is, dat is het verjaard en is vervolging niet meer mogelijk.

Zoiets zou een parlementariër – dat is iemand die lid is van een orgaan dat mede-wetgever is – toch moeten weten? Ik dacht dat Tweede Kamerleden voordat ze zitting nemen eerst in een klasje worden bijgespijkerd in elementaire kennis van staatsrecht en ander recht. Gebeurt dat tegenwoordig niet meer?

De Tweede Kamer kan als deel van de wetgevende macht (ze oefent die taak samen met de regering uit) wel verjaringstermijnen voor bepaalde misdrijven afschaffen of verlengen. Dat valt in dit geval te overwegen. Maar dat geldt dan natuurlijk niet met terugwerkende kracht, maar alleen voor nieuwe gevallen. Ook dat is een basisprincipe van een rechtsstaat. Een Kamerlid hoort dat te weten.

Echt in de wet?

Staat die verjaring echt in de wet? Waar dan? Dat zoek ik op. Duurde ongeveer 5 seconden. Artikel 70 Sr.

Ik wees eerder al eens op dit overzicht van strafrechtartikelen die te maken hebben met misbruik. Bekijk zelf de maximumstraffen, pas artikel 70 Sr toe en u weet de verjaringstermijn.

“Ernstig en systematisch”

Het AD citeert Khadija Arib van de PvdA als volgt:

Het gaat hier om ernstig en systematisch misbruik.

Inderdaad. Nou en? Verjaring is door de wet gerelateerd aan de maximale straf die op een overtreding of misdrijf staat, en daarmee ook aan de ernst ervan. Dat doet echter aan de verjaring als zodanig niets af.

Als een Kamerlid dat anders wil, moet ze ervoor ijveren de wet te veranderen. Maar niet willen dat de wet in dit geval opeens niet toegepast zou moeten worden. Maar dat weet ze toch vast zelf ook wel?

Juridisch mogelijk?

Het Algemeen dagblad schrijft verder: (alleen zichtbaar in de papieren krant, en waarschijnlijk voor betalende lezers ook online:

De PvdA wil, net als de VVD en het CDA, dat daders alsnog kunnen worden vervolgd. Minister Ivo Opstelten (Justitie) moet onderzoeken of dat juridisch mogelijk.

Nee, dat is juridisch niet mogelijk. Dan hoeft de minister het dus ook niet te onderzoeken.

Iedereen die een beetje kan nadenken en een klein beetje van recht begrijpt, die snapt dat meteen. Maar deze Kamerleden kennelijk niet.

Het is toch niet te geloven, dat Tweede Kamerleden serieus zulke intens domme dingen in de krant laten zetten? Ik hoop maar dat ze verkeerd geciteerd zijn.

Dom en incompetent

Iemand die zo dom en onwetend is als Lilian Helder en haar collega’s (Khadija Arib stak ik jaren geleden nog een hart onder de riem, maar kennelijk is zij ook dom?) mag niet in de Tweede Kamer zitten! Ik zal de minister vragen of het juridisch mogelijk is ze eruit te zetten!

Nee, dat kan natuurlijk niet. Het zijn democratisch gekozen parlementariërs, ze zijn onschendbaar en niemand kan ze hun zetel ontnemen. Terecht. Zo hoort het ook. Ik weet dat wél.

Wat ik net schreef was dus dom en onzinnig. Ik meende het dan ook niet. Het was een persiflage. Ik zeg het er maar even bij, je weet het maar nooit.

Welbewust kiezersbedrog?

Ik kan het inderdaad niet geloven, dat Tweede Kamerleden echt zo dom zijn en er niks van snappen. Maar dan moet er dus een andere verklaring zijn. (Nogmaals: aangenomen dat het AD hun woorden en bedoelingen correct heeft overgebracht.)

Wat ik kan bedenken is: kiezersbedrog. Populisme. Volksverlakkerij.

De methode is dan: je roept iets – liefst als er journalisten bij zijn; of je twittert het – waarvan je wéét dat heel veel mensen dat graag horen. Je weet ook (vanuit je kennis als vakkundig politicus) dat het helemaal niet kan. Maar het grote publiek snapt dat toch niet, en ze onthouden toch dat jij toen iets sympathieks riep. Gevolg: meer stemmen. Hopen de politici.

Verwerpelijk vind ik dat. Ik weet en begrijp wel dat wat ze roepen niet kan. Ik prik het bedrog daarmee door. Graag gedaan.

Geen misverstand

Het zou niet nodig moeten zijn dat ik het uitleg. Maar ik doe het toch maar. Dat ik hier als mijn mening naar voren breng dat de plegers van misbruik in de katholieke kerk niet vervolgd behoren te worden, voor zover die misdrijven verjaard zijn; dat betekent niet dat ik die daden verdedig, vergoelijk, niet zo erg vind.

Ik vind dat misbruik afschuwelijk en verwerpelijk. Het celibaat is in mijn visie onnatuurlijk en ongezond en ik denk dat het schadelijk is voor mensen en dat het best eens mede een rol gespeeld kan hebben bij het ontstaan van het misbruik.

Sterker nog: ik vind dat die hele katholieke kerk zijn langste tijd gehad heeft. Als die kerk morgen al wordt opgeheven wegens een gebrek aan gelovigen, zal ik er geen moment om treuren. Weg ermee. Ik snap eerlijk gezegd al heel lang niet meer (ook vanwege dingen als ‘geen condooms tegen hiv’) waarom katholieken nog katholiek blijven. Maar dat moeten ze natuurlijk zelf weten, want ik ben ook voor vrijheid van religie.

En mocht de katholieke kerk inderdaad opgedoekt worden, dan moeten de kerkgebouwen en andere kunstwerken wel zo veel mogelijk behouden blijven, vind ik. Met overheidsgeld desnoods dan maar? Principieel een lastige afweging. Scheiding van kerk en staat.


Naschrift 18 december, ca. 13:00 uur

Mevrouw Helder van de PvV heeft per e-mail inhoudelijk op mijn artikel gereageerd. Daaruit bleek mij dat de zaak subtieler ligt en dat mijn negatieve oordeel over haar veel te voorbarig en dus onterecht was.

Ik hoop binnenkort de tijd te vinden hier nader op in te gaan.

Naschrift 30 december, ca. 13:40 uur

Eindelijk is het dan zover, dit wordt het (eerste of enige, dat weet ik nog niet) vervolgartikel.