In het Nederlands spreken we bij verkiezingen van de opkomst: hoeveel procent van de kiesgerechtigden komt daadwerkelijk stemmen.
In het Engels is daar ook een woord voor: turnout. In het Duits: Wahlbeteiligung.
Op de avond van de recente Portugese parlementsverkiezingen, op 10 maart 2024, zag ik echter op de Portugese publieke omroep RTP het woord abstenção in beeld verschijnen. In mijn herinnering waren de ramingen iets van 36%. Abstenção, onthouding dus, het percentage van de mensen dat niet komt stemmen, net het omgekeerde van ons woord opkomst, wie wel komt stemmen.
In het woordenboek van de uitgeverij Porto Editora, ook te raadplegen op de website infopedia.pt, staat de betekenis omschreven als “recusa voluntária de participar numa votação”, de vrijwillige weigering deel te nemen aan een verkiezing.
Die onthouding was bij deze verkiezingen historisch laag, een record sinds 1995. 33,8%, bijna tien procentpunten lager dan bij de vorige parlementsverkiezingen van 2022. In de gemeente Sardoal, dat ligt zo’n 150 km ten noordoosten van Lissabon, was de opkomst het hoogst: 75%, ofwel slechts 25% abstenção.
In de officiële uitslagen wordt echter gesproken van votantes en inscritos, letterlijk stemmers en ingeschrevenen, beter vertaald, lijkt mij, als opkomst en stemgerechtigden. Dus toch, ook opkomst, net als in het Nederlands.
De cijfers variëren. In totaal was de opkomst bijna 60%, 59,84% om precies te zijn. Dat is geteld over heel Portugal, ook de autonome regio’s Madeira en de Azoren, en ook de kiesgerechtigden die buiten Portugal wonen, binnen en buiten Europa. Die laatste groep, goed voor 4 van de 230 zetels in het parlement, is ook apart te zien, door te klikken op het tabblad Estrangeiro, het buitenland. Daar blijkt de opkomst heel erg laag: 21,56%. Dus 78,44% mensen die hadden mogen stemmen, deden dat niet. Of hun stem per post is onderweg zoekgeraakt. Binnen Europa stemde 25,03%, buiten Europa (bijvoorbeeld Brazilië, Verenigde Staten, Canada) waren dat er slechts 16,22%.
Zonder die buitenlandse stemmen, voor alleen continentaal Portugal plus de beide eilandenregio’s, in de uitslagpagina aangegeven als Território Nacional, was de opkomst ruim boven de 60%, namelijk 66,23%.
Toegepast op mijn idee uit 2010 van Lege Zetels zou een opkomst van 66,23% naast de 230 echte afgevaardigden in het Portugese parlement nog 117 virtuele zetels opleveren. Veel meer dan de grootste fractie, de Aliança Democrática, grotendeels bestaande uit de PSD (Partido Social Democrata, Sociaal Democratische Partij), met 80 zetels.
De minderheidsregering werd dan een meerderheidsregering, want (80+117) / (230+117) = 56,77%.
Het kan. Maar niemand ziet er iets in. Dan maar niet.
Copyright © 2024 van R. Harmsen, alle rechten voorbehouden, all rights reserved.