Idea: le 21 de decembre 2014 e multe vices ante e depois. Collection de material: desde le 17 de martio 2024. Texto: le 22 de martio usque le
Sin mesura, dunque dismesurate, excessive, immoderate, exorbitante? Le nederlandese mateloos? No.
O le nederlandese matenloos, zonder maten, sin cameradas, sin companiones? Nec illo.
O sin mesura, le nederlandese maatloos, sin cadentia, non in rhythmo fixe? Si, il es isto super le qual io va scriber. Musica sin mesura.
Musica de marcha ha le scopo de supportar le marchar, dunque ha un mesura quadruple con tempo constante. Altere stilos de musica tamben lo ha, ma accelerandi, rallentandi e fermate occurre. Il existe anque musica que ha un tempo constantemente inconstante. E isto me place.
Un tal tempo sempre variabile se manifesta in musica hungare, ma anque in illo ab Portugal. Non tanto in le musica le plus famose de Portugal, le fado de Lisbona, sed plus tosto in le minus cognoscite variante, le fado de Coimbra.
Le musica unic instrumental de Carlos Paredes es un bon exemplo. Ecce ille in un concerto de 1992, accompaniate per Luísa Amaro o Fernando Alvim (guitarra espaniol), Mário Laginha (piano, in Porto Santo), Paulo Curado (flauta, in Mudar de Vida), e alteres.
Le numero le plus famose de Carlos Paredes es Verdes Anos, originalmente scribite pro le film del mesme nomine, de 1963. In decembre 2020 Luís Guerreiro sonava le mesme pecia, accompaniate per le orchestra e sin le grande variationes de tempo, que in mi opinion es regrettabile, ben que in le film occurre tamben un version cantate, in tempo constante, con parolas de Pedro Tamen. Compara Dulce Pontes. Belle, ma anque sin le variationes de tempo.
In le pecia precedente, António Marinheiro, tamben scripte per Carlos Paredes, Luís Guerreiro si applicava le variationes que es tan typic pro iste stilo de musica. Ecce como le maestro mesme sonava iste pecia, e ecce itero. Ille sonava ambe pecias in le tonalitate de g minor, ma Luís Guerreiro in a minor. Isto es proque Carlos Paredes usava un guitarra portugese de Coimbra, que es un poco plus grande, hinc anque plus basse, que le variante ab Lisbona.
Ancora un belle exemplo, in le qual le variationes del tempo es grande, e difficile a augurar: Canto de Embalar, del disco Uma Guitarra com Gente Dentro”. An illo significa ‘Un guitarra portugese in le qual vive personas’?
Anque in le Fado de Coimbra cantate occurre iste mutationes de velocitate: Cristina Cruz in le Canção das lágrimas, originalmente de Armando Goes. Ille esseva le oncle del tamben cantor Luiz Goes. (Luiz Goes forsan seria in un orthographia plus moderne, ma minus elegante: Luís Góis). Plus un exemplo es António Bernardino.
Le guitarrista de nostre tempore Marta Pereira da Costa (curiosemente le sol femina que io cognosce qui sona le instrumento), scribeva Minha Alma, que sembla inspirate inter altere influentias per le obra de Carlos Paredes, e tamben monstra le tempo variabile.
Berki Béla (in ordine hungare, le prenomine es Béla) (1948-2013) esseva un violinista hungare. Hic ille sona con forte variationes del tempo, que le musicos debe sequer. O vice versa.
Szalonna és Bandája (‘Szalonna e su banda’; Szalonna es su supernomine, de un delicatessa, su ver nomine es Pál István), in “Zöld erdőben de magos a juharfa”, cantate per Pál Eszter, nos audi anque le mutationes considerabile del velocitate. Gradualmente plus e plus con mesura strictemente guardate.
Lajos Sárközy (in ordine non-hungare; si, Sárközy es le mesme nomine de familia que illo del ancian presidente de Francia, Nicolas Sarkozy), con Darmo ma mamicka, Nem vagyok én boldogságra teremteve, etc.: necun secunda le celeritate es equal. Le variation es constante, le tempo non. Le contrabasso in iste registration es vermente audibile, on pote vider que le musicos sona live, non playback. Le contrabassista se appella Sárközy Rudolf, ergo forsan es un fratre del violinista. Lor patre, anque con le nomine Sárközy Lajos, es etiam presente, sedite al latere sinistre como vidite per le spectatores.
Oláh Ernő, patre e filio con le mesme nomine, Oláh essente illo del familia. In iste video numero 4, specialmente ab 4:20, il ha mutationes de velocitate impressionante. E hic sona le patre como primás. In un concerto in Diepenveen, Nederland, illes era annunciate per un homine qui ha un accento nederlandese quando ille parla anglese, ma su hungaro es sin accento. Dunque alora io pensa: 1956. Parte 2 con Ernő Oláh filio, parte 1 con le patre.
Sanci Jr. Szőllősy es un membro de un familia hungare de musicos que vive in le actual (i.e. post le prime guerra mundial) Slovachia. Le pronunciation del nomine Szőllősy, scribite como illo serea nederlandese, es Seulleusjie, accentuate al prime syllaba. Le qualitate del sono de iste proba non es perfecte, ma bastante pro gauder del musica, non sin mesura, ma quasi, a causa del variationes de tempo a vices extreme.
Manitas De Plata (1921–2014, ver nomine: Ricardo Baliardo), le disco Hommages (1968), Hommage a ma mère. Con metro fixe como base, ma anque con multissime irregularitate, como un sonator solo se pote permitter.
Le rolos pote anque esser distribuite alteremente. Un orchestra, le musicos accompaniante, pote fornir un base rhythmicamente stabile, sur le qual un solista pote filar melodias e altere structuras con libertate temporal. Exemplos seque. Notabilemente, hasardo o non, toto que io trovava, veniva de Romania.
Cornelia Catangă (le 9 de martio 1958 – le 26 de martio 2021; illa moriva de Covid-19) esseva un musico lăutar romanian de origine romani. Del playlist (lista de pecias a sonar) vamos considerar, del album “Aş pleca cu tine-n lume” (Io partirea con te a in le mundo), le cantion “Moșule, te-aș întreba” (Vetulo, io vole vos demandar). Le mesme cantion es alsi ci.
Le cantatrice, al initio anque le accordionista (forsan illa mesme?) stipula le duration del phrases, e le orchestra, que sona in un rhythmo stricte, complicate e particular, debe sequer le preferentias del solista. Hic es le mesme cantion in un altere interpretation, per Romica Puceanu (1927–1996). Ancora un altere es iste, interpretate per Simion Bogdan-Mihai (1991).
Un altere exemplo de cantar sin mesura, con un banda sonante strictemente metricamente, es Da mama cu biciu-n mine (hic le texto del cantion) per Gabi Luncă (Elena Gabriela Onoriu, 1938–2021).
Ancora un: le banda famose Taraf de Haïdouks (nomine francese; in romaniano: Taraful Haiducilor) con le cantatrice Viorica Rudăreasa. Mesme banda, mesme femina, ma con metro stricte: Bălălău din București in le café bruxellese “Het Goudblommeke in Papier” (nl) o “La Fleur en Papier Doré” (fr).
Sonate per le hungaro Yoska Nemeth (nomine complete in hungaro: Németh József), ma in un Doina roumaine: le violino sin metro, le orchestra con illo, con un forte afterbeat.
Gospel non es un stilo de musica in que on expectarea musica sin metro, que totevia existe: Amazing Grace, Mahalia Jackson (le 26 de octobre 1911 – le 27 de januario 1972), e anque In the upper room.
Non ille duo pecias, ma los de iste disco, The World’s Greatest Gospel Singer, sed con un altere copertura, io cognosce de circa 1967. Nonobstante ora io vide que le disco de facto data de 1955, poc dies post mi nascentia. Io pote mesmo posseder duo exemplares del disco, un mesme comprate plus tarde, le altere lo de tunc, hereditate de mi patres. Ma io trova solo un in mi armario de discos.
Con le piano remarcabile de Mildred Falls e le guitarra electric indistorquite de Jack Lasberg.
Jimi Hendrix (le 27 de novembre 1942 – le 18 de septembre 1970) quando ille sonava le blues sin banda, anque tendeva a omitter cata metro. Hic sur un guitarra acustic dodecachorde, infelicemente non ben accordate, sed multo musical.
Le 8 de april 2024, incontrate per hasardo, de novo un elucubration de Youtube: J. S. Bach – Sonatas & Partitas For Lute Sonata I BWV 1001 1. Adagio. Sin mesuras! Como illo poterea esser notate in scriptura musical?!
Le nederlandese Ramses Shaffy (1933–2009), de origine biologic egyptie/russe, quando ille cantava sin accompaniamento per altere musicos, solo per se mesme al piano, anque sovente representava su cantiones in modo sin mesura.
Io scribeva super illo in un articulo in nederlandese, que da un rolo prominente a un interview de radio de 1994 per Martin Šimek (qui parla nederlandese, ma es de Tchechia originalmente), in le qual desde 10m58s Ramses Shaffy cantava e sonava (sur un piano infelicemente mal accordate) varies de su cantiones.
Anque sur le accordion musica sin mesura es possibile. De Slovachia, ma per hungaros ethnic?
Le Kis Tyutyu Banda: Lente, sin mesura.
Le nomine del banda, Kis Tyutyu, sembla significar, in linguage infantin, gallinetta o pullo, nam kis = parve, tyutyu = tyúk, e tyúk = gallina. Io pensava que Tyutyu poterea esser un deformation del nomine de familia ‘Tomhán’, nam le primás del banda ha le nomine Tomhán Gyula Ferenc. Ma illo probabilemente es sin fundamento. Totevia plus verisimile es que le cellista Duka Elemér e le bassista Duka Vilmos es fratres. Illes de facto se resimila.
Anque ex le grande serie de videos Muzsikáló Magyarország (anque via iste adresse) (Hungaria Musicante; anque possibile haberea essite, io pensa: Zenélő Magyarország), ancora de Kis Tyutyu: sin mesura. E le prenominate Oláh Ernő junior, quasi sin mesura.
Ex le mesme canal de Youtube, anque prenominate: Lajos Sárközy, primo sin mesura, plus tarde il ha un walzer, obviemente in mesura triple, ma con tempo variabile. Isto es ab le operetta Die Csárdásfürstin (titulo in germano; in hungaro: Csárdáskirálynő) de Emmerich Kalman (Kálmán Imre; vide anque mi articulos Ora tamen e Que lo face special?). Un altere interpretation es possibile, con un metro multe plus uniforme.
Ancora de Lajos Sárközy e su banda: Szeretem a kertet. E alora iste qui.
Anque ja mentionate supra es Berki Béla. Hic in un effectivo bastante grande, con duo contrabassos. Illes sona practicamente sin metro. Isto require multe coordination e attention del musicos. Un registration similar, con un contrabasso. Desde 2m32s un parte con metro, ma multo lente e variabile. Es interessante vider como le orchestra multo ben seque le primás, ben que le archettos se move quasi equal, ma non exactemente. Un del sonatores es un femina, que rumpe felicemente le modello stereotype traditional, que permitteva feminas de cantar e dansar, ma non de sonar instrumentos musical.
Le temps du muguet, per Yoska Nemeth. Strictemente non sin mesura, ma sonate con un tempo tan lente e variabile, que practicamente lo es. Isto ben que le mesme cantion originalmente habeva un tempo constante.
Roby Lakatos e su banda. Desde 21:10 multo rapide e strictemente mesurate, alora quasi sin mesura, violino e guitarra, violino e violino, le cimbalom va participar, gradualmente de novo con mesura, multo lento.
Mi prime categoria in iste articulo, que io appellava “Con, ma variabile”, on pote, io pensa, anque designar como tempo rubato. Alsi mentionate in le articulo super Nóta, e vide Pista Dankó. Ad libitum es anque similar.
Le manual de Lilypond, un pacchetto de software pro notation de musica, in anglese parla de “unmetered music”, musica sin metro, forsan un termino melior que mi “musica sin mesura”. In le version italiano sta la “musica in tempo libero”, in espaniol “música sin compasear”, in catalano “música sense compassos”, in francese: “ musique sans métrique ”.
Le parola de interlingua ‘mesura’ o ‘mensura’, in le senso hic usate, nam ‘Maniera de divider un pecia musical in unitates metric’, basa se sur le italiano, francese e anglese.
Citation ex Treccani:
5b. Nella metrica classica, il numero e la disposizione dei tempi di una unità metrica (sinon. quindi generico di metro o piede); più spesso, il numero dei tempi di un verso; analogam., nella metrica accentuativa, il numero di sillabe richiesto dal ritmo di un verso: i poeti estemporanei non sempre rispettano la m.; verso che supera la m., ipermetro.
5c. In musica, lo stesso che battuta, come complesso determinato di tempi.
Ab le CNRTL (Centre National de Resources Textuelles et Lexicales):
En termes de Musique, il désigne le Rythme divisant la durée d’une phrase musicale en parties ordinairement égales, qui sont indiquées d’une manière plus ou moins sensible dans l’exécution. Battre la mesure. Observer la mesure. Sentir, ne pas sentir la mesure. Hâter, presser, ralentir la mesure.
Ab le dictionario de Merriam-Webster:
4b : rhythmic structure or movement : CADENCE: such as
(1) : poetic rhythm measured by temporal [...]
quantity or accent
specifically : METER
(2) : musical time
Ab le Collins Dictionary:
12. prosody
poetic rhythm or cadence; metre