, 8:53A
Een korte reportage van Erik Mouthaan, RTL-correspondent in de Verenigde Staten, over relatief nieuwe en uitbreidende datacenters op het Amerikaanse platteland, onder meer in Quincy, WA. Gisteravond rond 10 voor 8 uitgezonden op RTL4.
Aankondiging door nieuwslezeres Suzanne Bosman, letterlijk citaat:
“Omdat internet d’r bijna gewoon altijd is, lijkt ’t wel of alle informatie gewoon in de lucht hangt, in the cloud. Maar d’r zijn wel degelijk plekken waar al die gegevens worden opgeslagen. In Amerika heb je een piepklein stadje, waar de boerderijen een voor een worden vervangen voor gigantische dataschuren.”
“Vervangen voor”?? In de reportage zelf komt het ook twee keer voor, dus misschien heeft zij het van itemmaker Erik Mouthaan. Ik citeer hem vanaf 0m32s:
“De aardappelschuur wordt vervangen voor de dataschuur.”
En tegen het eind, om 2m30s:
“En dus worden tractoren vervangen voor servers.”
Het kan aan mij liggen en misschien ben ik ouderwets. Hoewel, Suzanne Bosman is maar 10 jaar jonger dan ik en Erik Mouthaan 18. Relatief weinig.
Volgens mijn persoonlijke taalgevoel, zonder in een woordenboek te kijken, is “vervangen voor” echt geen goed Nederlands. Het moet zijn, en kan alleen maar zijn: ‘vervangen door’.
Waar zou dit vandaan komen? Een spontane taalontwikkeling in Nederland, die ik gemist heb en zeker niet ga overnemen? Straks in 2053 heel gewoon en in alle woordenboeken vermeld als correct?
Of beïnvloed door het Engels? Erik Mouthaan is pas sinds 2006 correspondent in Amerika. Maar het kan.
Alleen, in het Engels is het ‘Replaced by’. Dat verklaart het niet.
‘Exchanged for’ dan misschien? Ingeruild, ingewisseld voor? De dataschuren kwamen in de plaats van boerderijen, die plaats maakten voor gegevenscentra? De serverracks waren of vormden de vervanging van of voor de agarische voorzieningen?
Dat zou het kunnen zijn.
Een anglicisme dus of een dooreenklutsing binnen het Nederlandse taaleigen. Of een mengsel van beide.
Maar hoe dan ook fout, dat “vervangen voor”, dat blijf ik vinden.
Omdat het drie keer voorkwam zullen de tv-journalisten dat wel niet met me eens zijn, want die frequentie wijst erop dat het geen vergissing was, maar een bewuste formuleerkeuze.
Het zij zo, zulke dingen gebeuren.
PS. “Er bijna gewoon altijd is”, dat zou logischerwijs moeten zijn ‘er bijna altijd gewoon is’ of ‘er gewoon bijna altijd is’.
Maar daar val ik niet over, omdat dit erop wijst dan Suzanne Bosman niet mechanisch van een geschreven tekst leest, maar een verhaal vertelt met de autocue hoogstens als geheugensteuntje. Zo klinkt ze ook: natuurlijk. Goeie lezeres.
Je zou mij eens iets moeten horen voorlezen. Dat klinkt nergens naar. Dus wat zal ik op dat punt kritiek hebben? Niet dus. Lof.
Inmiddels heb ik van meerdere zegslieden vernomen dat ‘vervangen voor’ in West- en Midden-Nederland en op tv nu heel gebruikelijk is.
Ik blijf het echt fout vinden, zoals ik al zei. “Halt!”, moet ik hen daarom toeroepen van mezelf, deze taalontwikkeling die ‑verwording en ‑verloedering is. Bij dezen.
Hier en ook hier op de auteur zijn eigen site, in een reactie op Leon de Winter, staat een andere variant:
“Ze [...] willen soldaten met robots vervangen [...]”.
De naam van de schrijver doet mij een Roemeense herkomst vermoeden, en inderdaad:
“Mihai Martoiu Ticu is in Utrecht afgestudeerd in de wijsbegeerte en internationaal recht. Hij is op 7 februari 1968 in Roemenië geboren en is sinds 1990 in Nederland.”
Vanaf zijn 22e jaar Nederlands geleerd dus, waarschijnlijk. Kende daarvoor vermoedelijk al Engels. ‘Replaced with’. Het zij hem vergeven, in dat geval. Zijn Nederlands is op dit ene dingetje na uitstekend.
5 jaar later, 17 februari 2018: zie ook VVV. Ik word oud.
Copyright © 2013 R. Harmsen. Alle rechten voorbehouden, all rights reserved.