Ook in het Interlingua

Geschreven op 23 juli 2018; 24 augustus: Explication/traduction in interlingua.

In het Interlingua blijkt het beschreven verschijnsel zich ook voor te doen, maar anders. Er is in deze taal geen inversie in bijzinnen, maar er zijn wel werkwoorden die een zogenoemde tweede stam hebben (Engels: second stem, Interlingua secunde thema). Zo heeft het werkwoord corriger als regelmatig verleden deelwoord (participium) corrigite, maar correcte kan ook.

Beide vormen mogen werkwoordelijk gebruikt worden, maar de tendens is toch om de tweede stam te reserveren voor bijvoeglijk gebruik.

Ik merkte dat bij een discussie op Facebook, waarbij iemand aankondigde dat een foutje in een boek in een volgende versie essera correcte, d.w.z. zal worden verbeterd. De vorm essera, van het werkwoord esser dient dan als hulpwerkwoord van de lijdende vorm.

Iemand anders las dat alsof essera een koppelwerkwoord zou zijn, met de betekenis ‘zal zijn’, en vond correcte dus niet goed. Je zou kunnen zeggen:

‘Le error sera corrigite, e post iste correction, le description sera correcte.’

Maar naar de letter van de grammatica (paragraaf 97) mag het volgens mij in beide gevallen allebei, zodat ook toegestaan is:

‘Le error sera correcte, e post iste correction, le description sera corrigite.’ Erg duidelijk is het inderdaad niet.

Wel wordt dit werkwoordelijk gebruik in de grammatica “collateral” genoemd. Citaat: “Cata verbo que ha un thema special contracte (= irregular) de derivation listate in le Dictionario pote formar un participio passate collateral per adder le desinentia -e a ille thema contracte.” Dit woord collateral betekent letterlijk dat varianten naast elkaar voorkomen (con = met, latere = zijde, kant), maar in de praktijk wordt “collateral” gebruikt bij taalvormen die wijde acceptatie vinden, en ook bij andere die vrijwel unaniem worden afgewezen door de gebruikers van de taal Interlingua.

In dit geval ligt het ergens daartussenin, denk ik.

PS, 24 augustus 2018: nog een voorbeeld van het verschijnsel, met mijn opmerking erover. Dat was voor mij de aanleiding deze aflevering te vertalen in het Interlingua, met een korte inleiding, zodat ook mensen die geen Nederlands kunnen lezen, die desgewenst tot zich kunnen nemen.

PS2, 21 maart 2021: Het probleem bestaat ook in het Esperanto.

Artikel gevonden via Facebook, in een besloten groep.

Zie ook Ranto (16b), by Justin B Rye.