Citaat van de heer Omtzigt van het CDA in het debat over het geldstelsel van 16 maart 2016. Vanaf 57m51s:
“Voorzitter, allereerst mijn grote waardering voor
de initiatiefnemers om een op zich moeilijk thema, geldschepping, op de agenda
te zetten en er een fundamentele discussie over te starten. Want het gaat over
de fundamenten van het bancaire stelsel, niet over een bijzaak.
Het is op zich ook logisch dat dit een keer in de schijnwerpers komt, na acht
jaar financiële crisis. Het bankenstelsel is nog steeds niet stabiel, maar
bevat nog steeds risico’s voor de staatskas, al zijn ze wat kleiner
gemaakt door een aantal ingrepen.”
Zoals inmiddels een traditie bij mij: een bespreking in delen.
“Voorzitter, allereerst mijn grote waardering voor de initiatiefnemers om een op zich moeilijk thema, geldschepping, op de agenda te zetten en er een fundamentele discussie over te starten. [...] ”
Niet mee eens: geldcreatie is helemaal niet moeilijk, maar juist doodsimpel. (“Waarom heb je er dan alleen al in het Nederlands al 55 artikelen aan moeten wijden?”, zult u zich af vragen. Tja.).
Voor een lening links en rechts op de bankbalans een bedrag bijboeken, maar tegen verschillende voorwaarden. Alleen rechts telt mee als geld, links niet. Dus geldschepping. Niemand wordt er rijker door, maar het is wel een reëel verschijnsel.
Dat is alles. Dat het zo moeilijk lijkt, komt doordat mensen geldschepping maar steeds niet willen begrijpen, of verkeerd begrijpen, ook doordat goede uitleg ervan lastig te vinden is: bij Google moet je bladzijden lang doorwaden voordat mijn artikelen spaarzaam aan bod komen. De misleidende filmpjes van complottheoretici krijgen van Google nog steeds te veel aandacht.
“[...] een [...] moeilijk thema, geldschepping [...]. Het is op zich ook logisch dat dit een keer in de schijnwerpers komt, na acht jaar financiële crisis. Het bankenstelsel is nog steeds niet stabiel, [...] ”
Misschien begrijp ik de heer Omtzigt verkeerd, maar ik meen hierin de suggestie te horen als zou geldschepping een van de oorzaken zijn geweest van de kredietcrisis van 2007/2008. (Die overigens volgens mij allang weer voorbij is, maar velen blijven erop hameren dat de crisis voortduurt. Doemdenken kan ook zelf een crisis worden.)
Voor zo’n oorzakelijk verband werd geen onderbouwing gegeven en het lijkt me ook buitengewoon onwaarschijnlijk dat dat verband er is. Het mechanisme van de geldschepping werd immers al in 1961 (MMM) beschreven, dus moet lang daarvoor bestaan hebben. Geldschepping als onlosmakelijk bij-effect van kredietverlening door banken bestaat uiteraard al zo lang als er kredietverlening door banken bestaat. Dat is dus ruim voor de crisis van 2007/2008, vermoedelijk zelfs ruim voor de beurscrisis van 1929.
Hoe zou die geldcreatie, die er al die tijd was, dan opeens de of een oorzaak van die crises moeten zijn?
Wat wel de oorzaken van 2007/2008 waren, staat in bovengenoemd Wikipedia-artikel goed beschreven, en ook Omtzigts collega Koolmees (D66) noemde de hoofdoorzaak in het debat, in reactie op lid Grashoff (GroenLinks) op 32m11s. Citaat Koolmees vanaf 32m31s:
“Ja voorzitter, de kern is inderdaad, de crisis is
begonnen in de Verenigde Staten met een huizenzeepbel. En ik ga twee nuancerende
opmerkingen maken bij het betoog van de heer Grashoff. Ik ben het met hem eens,
als het gaat over doorgeschoten liberalisering, te weinig toezicht en te weinig
oog voor de macro-economische risico’s van dit soort zeepbellen.
Tegelijkertijd constateer ik ook, dat een van de drivers, een van de
grote oorzaken van die kredietzeepbel in de Verenigde Staten was het feit dat
president Bush zei: ‘iedereen moet z’n eigen huis kopen’.
En dat de Fannie Mae en Freddie Mac in de Verenigde Staten alle hypotheken die
werden verkocht door die banken als het ware overkochten van de banken, zonder
na te denken over de risico’s, zonder na de denken over de prijs, waardoor
de banken maar door konden blijven gaan met het verstrekken van hypotheken aan
mensen die geen inkomen hadden, geen vermogen hadden, geen zekerheden hadden,
met als gevolg inderdaad die zeepbel. [...] ”
Zo is dat.
Met geldcreatie heeft dat niets te maken. Wel met onverantwoorde kredietverlening en slecht risicomanagement. Geldschepping is onverbrekelijk, automatisch en inherent verbonden met kredietverlening, komt dus vanzelf mee, maar was niet de oorzaak.
Met geldcreatie is niets mis, met krediet overigens ook niet, mits voorzichtig en verantwoord aangevraagd en toegekend.
Verder hoorde ik de heer Omtzigt (althans in de eerste termijn die ik beluisterd heb) wel zinnige dingen zeggen, dus daarop geen commentaar van mijn kant.
Copyright © 2016 R. Harmsen. Alle rechten voorbehouden.