Nu maar eens een recensie van mijn eigen site, meer bepaald van twee stukjes daarop. Ik mag vaak en graag anderen op hun fouten wijzen, dan moet ik mezelf ook niet sparen.
In de news group nl.taal kwam iets ter sprake dat me deed denken aan een artikeltje dat ik schreef, alweer ruim anderhalf jaar geleden, zo bleek.
Voor de aardigheid las ik het weer eens door. Spontaan zag ik – nu wel! – drie koeien van fouten, en in een naschrift nog eens een. Meteen verbeterd, maar ik vind het wel zo eerlijk ze hier weer te geven, mede vanwege de aard van die laatste fout.
Ik dacht toch echt dat ik zeker deze stukjes indertijd heel vaak had nagelezen om de flauwe foutjes eruit te krijgen. Maar het is niet zo. Wel vaak, niet vaak genoeg. Jammer, maar zo is het nou eenmaal.
Het is geen uitzondering bij mij. Ik ga niet alle latere verbeteringen expliciet beschrijven, dat zou vervelend worden. Deze keer wel. Voor de draad ermee dan.
| Stukje | Er stond: | Moet zijn: |
|---|---|---|
| 2100303.htm | Het weer niet al te beroerd, [...] | Het weer was niet al te beroerd, [...] |
| 2100303.htm | Dankzij een wetswijzigingen een jaar of wat geleden [...] | Dankzij een wetswijziging een jaar of wat geleden [...] |
| 2100303.htm | O ja, de film was mooi, alleen snapte we hem niet helemaal, omdat we door het oponthoud vermoedelijk een paar cruciale minuten aan het begin gemist hadden. | O ja, de film was mooi, alleen snapten we hem niet helemaal, omdat we door het oponthoud vermoedelijk een paar cruciale minuten aan het begin gemist hadden. |
| 2100308.htm | In de kader van “Meer blauw op straat”, waar veel mensen voor schijnen te zijn, [...] | In het kader van ‘Meer blauw op straat’, waar veel mensen voor schijnen te zijn, [...] |
De eerste drie fouten beschouw ik als domme tikfouten. Ik had ze moeten opmerken bij het nalezen, maar verder zijn ze niet opmerkelijk.
De vierde fout is wel opvallend. Ik ben al vanaf de wieg vertrouwd met de Nederlandse taal en ik heb als jong kind nooit een andere taal geleerd. Ik twijfel dan ook geen seconde bij de vraag of ‘kader’ een de-woord of een het-woord is. Zoiets wéét je gewoon, als moedertaalspreker. Er zijn uitzonderingen, maar dit woord zit daar niet bij.
Ik had dan ook niet kunnen geloven dat ik zo’n fout kon maken. Maar het stond er echt: “de kader”. Ik heb het zelf gezien.
Misschien stond er eerst een ander woord dat wel met het lidwoord ‘de’ gaat, en heb ik daarna de zin veranderd zonder de grammaticale consequenties goed door te voeren. Ik weet het niet meer en het is niet meer na te gaan.
De/het-vergissingen zijn een beetje allochtonenfouten: mensen die op latere leeftijd een taal zijn gaan leren hebben met zulke dingen meestal meer moeite dan moedertaalsprekers. Ik ken Engelstalige collega’s die al heel lang in Nederland wonen en de Nederlandse taal niet alleen passief, maar ook actief op een hoog niveau beheersen. Toch maken ze een enkele keer een foutje, opvallend vaak met ‘de’ en ‘het’. Merkwaardig is ook dat het zelden fout gaat met oorspronkelijk Nederlandse woorden, maar wel soms met woorden die het Nederlands uit het Engels heeft ontleend.
Ik heb dat zelf ook met het Duits. Dat heb ik op school geleerd vanaf de leeftijd van 13 jaar, ook eindexamen in gedaan, maar de Duitse taal interesseerde me toen totaal niet; pas vanaf 1985, op 30-jarige leeftijd, ben ik serieus moeite gaan doen.
Nu ben ik tamelijk trefzeker met het geslacht van Duitse woorden. Hoewel, vanmorgen nog las ik ergens dat het ‘der Käse’ is. Ik zou het zonder blikken of blozen vrouwelijk hebben gemaakt. Foutje.
Ook ik vind het geslacht van Engelse leenwoorden in het Duits moeilijker dan van echt Duitse woorden.
Ik vond mijn de/het-fout ook opmerkelijk omdat acteur Nasrdin Dchar op 30 september 2011 het in zijn dankwoord bij het winnen van een Gouden Kalf per ongeluk over “deze kalf” had. Hij klinkt qua uitspraak als een moedertaalspreker en is volgens de Wikipedia dan ook in Nederland, namelijk in Steenbergen, geboren. Ik weet natuurlijk niet hoe de taalsituatie in zijn jeugd was, welke taal of talen er thuis gesproken werden, en wat het taalgebruik was van zijn medeleerlingen op de basisschool.
Zou zijn vergissing samenhangen met zijn Marokkaanse achtergrond? Ik weet het niet, maar net zo waarschijnlijk vind ik het dat het gewoon een verspreking was, in de emotie van het moment. Zo’n prijs win je toch altijd onverwacht, hij had geen speech voorbereid, zei hij, en zelfs al zou hij wel iets bedacht hebben, dan is een foutje zo gemaakt in zo’n situatie.
Het was dan ook beter geweest er niet zo veel ophef over te maken.
In een commentaar bij dit artikel wees iemand op de NRC – zelf zeg ik vaak ‘het NRC’, maar dat is fout – waar staat:
“De Gouden Kalf voor de beste film ging naar [...]”.
Zo zie je maar, meer mensen maken die fout. Maar is het wel een fout? Is wellicht ‘Gouden Kalf’ een verkorting van ‘de prijs met de naam Gouden Kalf’, zodat die aanduiding het geslacht zou kunnen krijgen van het woord ‘prijs’? (Het is overigens niet één kalf, maar een heleboel, de Gouden Kalveren dus.)
Ik twijfel, maar denk uiteindelijk toch dat de prijsnaam een het-woord is.
Of zou de journalist dit expres zo geschreven hebben als persiflage op Nasrdin Dchar? Dat zou wel heel flauw zijn. Ik ga er maar vanuit dat het dat niet is.