In de peilingen van Maurice de Hond staan al een hele tijd de VVD en de SP bovenaan met ieder zo’n 32 zetels. Peilingen zijn maar peilingen, er kan nog van alles gebeuren. Maar ooit zal er weer eens een nieuwe regering geformeerd moeten worden, hetzij omdat de huidige gedoogconstructie knapt, hetzij door nieuwe verkiezingen na de normale zittingsduur van het parlement.
Als dan de krachtsverhoudingen nog lijken op die van nu in de peilingen, dan voorzie ik een formatieperiode die nog moeizamer is en langer duurt dan die van de huidige regering Rutte.
In de peiling heeft de huidige combinatie met slechts 65 zetels geen meerderheid, en links ook niet (PvdA + SP + D66 + GL = 18 + 32 + 17 + 6 = 73). SP en VVD liggen wat standpunten betreft te ver uit elkaar. Als je bij links (is D66 ook links? linksmidden dus) bijvoorbeeld het CDA trekt, zijn er zoveel partijen met zoveel meningsaccenten dat het ook onwerkbaar wordt.
Er is van zo’n uitslag in feite gewoon niks te maken.
Nog tijdens de vorige formatie, in augustus/september 2010, verzon ik min of meer toevallig een oplossing, die misschien raar overkomt maar die ik wel degelijk serieus meende en nog meen: geef de niet-stemmers in de Kamer lege zetels en leg het stemgedrag daarvan bij voorbaat vast. Dan wordt de kabinetsformatie plotseling een eitje. Er is dan keus uit diverse mogelijkheden, bijvoorbeeld te beginnen met de grootste partij.
Met het spreadsheet van toen blijkt al snel dat met de nu gepeilde uitslag en lege zetels diverse coalities mogelijk zijn, vooral op links maar ook met de huidige partijencombinatie. Het rekenblad zou een beetje verbouwd moeten worden, omdat de nieuwe partij 50Plus in de peiling een zetel krijgt en ik indertijd veel te weinig coalities had bekeken waarvan de SP deel zou uitmaken, terwijl dat nu gezien de groei van die partij wel voor de hand ligt.
Om dit idee, van Lege Zetels met stemrecht in de Kamer, eventueel ooit echt te realiseren zijn wijzigingen nodig in reglementen en/of wetten. Ik heb nog steeds niet uitgezocht welke precies. Grote kans dat het nu al weer te laat is voor de eerstvolgende formatie, zelfs als het huidige kabinet de volle vier jaar uitzit.
Daarom vestig ik er nog maar eens de aandacht op.
Naschrift 8 maart 2012:
Dit is zeer bevorderlijk voor een spoedige kabinetscrisis: CDA-prominenten willen nieuw congres over regeringsdeelname.
Ik weet niet of ik er blij of verdrietig om moet zijn. Zoals Wim Kan ooit zei: “Weet wat je hebt, je weet nooit wat je krijgt.”
Naschrift 11 juni 2012:
Twee nieuwe artikelen in deze serie: Keus uit 10 coalities! en Saboteerwetten?
Copyright © 2012 van R. Harmsen, alle rechten voorbehouden, all rights reserved.