Blijkt te zijn besmet

11 juli 2014

Citaat

Op Radio 1 gisteravond, het nieuws van 11 uur, nieuwslezeres Femke Wolthuis:

“Een Amerikaans meisje van wie werd gedacht dat ze geen hiv meer had, blijkt toch nog te zijn besmet.”

Geen uitleg, of toch

Ik ga het dit keer grammaticaal niet meer uitleggen, mensen. Dit is echt een taalfout op de radio. Moet zijn ‘blijkt besmet te zijn’. Zie alle 33 eerdere afleveringen voor verduidelijking, mocht iemand daar belangstelling voor hebben.

Wel dit, semantisch: er is betekenisverschil. Zoals gelezen zou het bericht betekenen dat het meisje na de besmetting tijdens haar geboorte genezen was, maar later op andere wijze opnieuw besmet was. Dat zou tragisch zijn, maar geen wereldnieuws.

Maar dat is vast niet bedoeld. Bedoeld is dat het virus, in tegenstelling tot wat eerder was vastgesteld, toch nog in haar lichaam aantoonbaar bleek, zodat de genezingsmethode helaas niet geheel afdoende is geweest. Iets heel anders.

Dus nogmaals: een taalfout. Grammaticaal fout en het betekent daardoor iets dat niet bedoeld is.

Press check

Engelstalige bronnen die mijn aanname ondersteunen:

BBC News: HIV re-emerges in 'cured' Mississippi girl, citaat:

“A baby girl in the US born with HIV and believed cured after very early treatment has now been found to still harbour the virus.”

Met een misschien wat ouderwetse Nederlandse uitdrukking: ze heeft het virus nog steeds onder de leden.

The Guardian: HIV 'cure' girl still has virus, ondertitel: “Mississippi child was previously thought to have been cleared of infection by powerful doses of medication after birth”. Citaat:

“An American girl born with HIV and in remission for years despite stopping treatment is showing signs that she still has the virus and therefore is not cured.”

Daarin “cured” als toestand, ‘niet genezen, nog steeds ziek’; niet als handeling, ‘de artsen staken de behandeling; het meisje wordt niet door hen genezen’. In het Engels bestaat het verschil net zoals in het Nederlands, alleen heeft die taal geen inversie in bijzinnen, waardoor het verschijnsel geen volgordekeuzen met zich brengt.

Naschrift 13 juli 2014

Hier de reactie van Femke Wolthuis en mijn reacties daarop.

Om een andere reden (wie is de dame in het programma en wat was haar relatie met Leo Vroman?) luister ik net het nieuws van het begin van 11 juli na, dat dus slechts een uur later werd uitgezonden (toen ik mijn stukje nog niet geschreven had), en daarin was de formulering anders, beter. Jan van de Putte, 1^m23^s:

“Een Amerikaans meisje van wie werd gedacht dat ze was genezen van hiv, blijkt toch nog besmet te zijn. Ze kreeg als baby een zeer vroege behandeling tegen hiv.”

Hoewel, bij “was genezen” ging mijn overdreven controlelampje weer branden. Maar het is goed, zowel als ‘genezen’ wordt opgevat als overgankelijk werkwoord (actief genezen door artsen) als als onovergankelijk werkwoord (zelf genezen, ongeacht oorzaak of ingrijpen van buitenaf). Het kan allebei, in dit geval.