Le
Ante un septimana, in un message personal de Facebook, alcuno usava in interlingua le parola ‘id’. Io me demandava si id poterea esser correcte, e si, lo es, mira: “[id] 1. pron pers it; 2. dem pron that;”.
Le parola in le IED (Interlingua-English dictionary) es inter le malfamate parentheses quadrate, lo que vole dicer que id es prendite de altere linguas que le linguas fonte de interlingua per definition, nam le portugese, espaniol, italiano, francese e anglese. In iste caso ‘id’ non veni de un del altere linguas auxiliar, como occidental/interlingue, esperanto, ido, novial, in un tentativa de appaciar le ‑istas de iste linguas; sed del latino.
Parolas disyllabic multo usate generalmente non me place pro esser tro longe, que es ironic proque le adeptos de occidental/interlingue sovente exprime le sentimento que interlingua es tro longe per exemplo per haber formas in ‑ate (participio) e ‑ava (passato), que in occidental ambes es solo ‑at. (Infelicemente io non retrova le discussion exacte.) Ma in iste caso le opinion non es anque mie, proque iste curtessa de occidental pro me causa un character succutente, non bastante fluente, e io non lo pote trovar belle.
Io sape ben que in le philosophia de interlingua, e forsan anque de interlingue, beltate e euphonia non ha un rolo. Ma quanto a me, pro le appreciation de un lingua, illos lo ha.
Ergo longe o curte, que io trova melior? Io es inconsistente. Io sape nonobstante, que le pronomine ‘illo’, usate como subjecto e post un preposition, me senti subinde tro longe, anque proque in linguas como espaniol, portugese e italiano, in iste position pote ben esser nihil. Nulle syllabas. Compacte.
Assi, le alternativa ‘id’ pote adjutar. In certe situationes, id pote sonar ben e esser, secundo mi sentir, utile e usabile. Tres vices occurre in le grammatica le expression “should not be used in the same text”, o in interlingua: “non debe esser usate in le mesme texto”. Io concorda con isto ubi il se tracta de manuales technic e altere textos de un tal typo, in que un parte, un componente, un action, etc. debe haber sempre le mesme nomine, pro evitar confusion. Ma in un texto plus legier e informal, o litterari, alternar synonymos, si facite de maniera mesurate, pote, in mi opinion al minus, ameliorar le texto.
In occidental/interlingue que es illo/lo in interlingua, es ‘it’. Isto non me place, proque id proveni del anglese, que non harmonisa con le character romance de occidental/interlingue como de interlingua. Sed con ‘id’, del latino, io non senti iste objection. De novo, id es inconsistente, io sape.
PS ‘Ce’ equalmente pote esser un alternativa pro le plus longe demonstrativos ‘iste’ o ‘ille' e le pronomines ‘isto’ o ‘illo’. Io ja ha occasionalmente usate ‘ce’, e va usar ‘id’, ma non excessivemente, in mi actual projecto de traduction litterari.