Bij de Lidl gister, in het middendeel met de non-food, zag ik een Hochentaster. Wat is dat?
Het woord Taster ken ik wel, dat kan een knop, druktoets of drukknop zijn. Bijvoorbeeld een Not-Aus-Taster, dat is een noodstopknop, zo’n grote rode paddestoelvormige. Bij indrukken komt voor de veiligheid alles stil te liggen.
Maar wat is dan een Hochen of wat zijn Hochen? Rijmt het op Knochen (knoken, botten, skeletdelen, knokkels, knekels)?
Het ding zelf, d.w.z. het plaatje op de verpakking en wat daaruit stak, dat snapte ik wel: een lange stok met een kettingzaagje eraan. (Waar liep dat op? Stroom? Ben ik vergeten.)
Het duurde even (een paar seconden nog wel), maar toen ging toch het licht aan (hoewel de tl-balken al die tijd al brandden).
Het is geen Hochen-Taster. Het is een Hoch-Entaster, een Hoch-Ent-Aster. Een ding dat hoog Asten verwijdert. Een snoeizaag dus, een takkensnoeier, een takkenzaag.
Het element hoch in Hochentaster rijmt overigens niet op Loch of noch, maar klinkt hetzelfde als Nederlands ‘hoog’.
Raar woord, der Ast. Ik zou geen overeenkomstig woord weten in het verder toch zo sterk verwante Nederlands. In het Engels ook niet.
Het Duden Universalwörterbuch geeft als uitleg: “mittelhochdeutsch, althochdeutsch ast, eigentlich = das, was (am Stamm) ansitzt”. Dan snap ik het eigenlijk nog niet. Maar dat kan best aan mij liggen.
De Wiktionary geeft meer informatie en legt verbanden met Protogermaanse, Proto-Indo-Europese en Oudgriekse woorden. Interessanterwijze (oei, is dat een germanisme? ik denk het wel) staat er ook een Middelnederlands woord bij genoemd, dat niet geheel onverwacht ‘ast’ luidt.
Als Modernnederlandstalige is mij dat woord niet bekend. In het Middelnederlands betekende het (voor zover bekend, en dat is niet zo ver) vooral of alleen ‘dwarsbalk van het kruis’, staat hier vermeld. De bronvermelding is zo chaotisch (of ligt dat ook weer aan mij?) dat ik niet zou durven zeggen hoe oud die twee citaten ongeveer zijn.
7 juni 2013
De Hochentaster vandaag weer gezien. In het Nederlands heet-ie “elektrische telescopische takkenschaar”. Rare vertaling eigenlijk, want het is geen schaar, het is een zaag.
7 juni 2013
Iets en ergens anders:
Wat voor gedag zeggen ze hier? Challengedag. Wat zou dat zijn, “challen”?
Copyright © 2013 R. Harmsen, all rights reserved, alle rechten voorbehouden.