Een aantal jaar?

12 januari 2013

Goed gehoord?

In voornoemd item van de TROS Nieuwsshow meen ik te horen, om 8^m46^s:

“Ja, maar inmiddels wel, hè, dus een aantal jaar geleden was dat anders, maar nu is inmiddels de capaciteit [...] aangepast”

Ja, ik denk dat ze dat echt zei. En ik heb het wel vaker gehoord.

Wat kan

Voor mij kan:

Een jaar geleden, twee jaar geleden, drie jaar terug, een paar jaar terug. Met ‘jaar’ in het enkelvoud. In het Engels is dat anders: one year ago, two years or a couple of years ago, a few years back. ‘Years’ in het meervoud als er een telwoord hoger dan één is.

Maar voor mij gaat dat nog niet zo ver dat dat met ‘een aantal’ ook kan. Dan moet er voor mij wel ‘jaren’ of ‘maanden’ staan, in het meervoud: een aantal jaren geleden.

Maar een aantal mensen voelen dat dus tegenwoordig anders aan.

Onbepaald telwoord

Sommigen zullen vinden dat hierboven ‘voelt’ had moeten staan, omdat ‘een aantal’ het onderwerp is en dat in het enkelvoud staat.

Jaren geleden zag ik iemand het argument geven dat ‘een aantal’ een onbepaald telwoord is. Net zo’n woord dus als drie of vier, maar zonder dat het getal precies bekend is. Dat zou dan rechtvaardigen dat de persoonsvorm ook wel in het meervoud voorkomt.

Ik vind dat daar wel iets voor te zeggen is. Maar het gaat niet zo ver dat het bij ‘een aantal’ ook net zo werkt als bij de ‘oude’ telwoorden, waarachter het getelde in het enkelvoud staat. We zien dat ook met andere telwoorden die niet tot het taalerfgoed van duizenden jaren geleden behoren: van Utrecht naar Amsterdam is maar ‘40 kilometer’ rijden, maar naar Mars is het miljoenen kilometers vliegen.

Zie ook de Taaladviesdienst hierover.

Naschrift 14 januari 2013

Gisteravond in Langs de lijn op Radio 1 vanaf 30^m49^s een item over het Tata Steel-schaaktoernooi in Wijk aan Zee, een interview met kenner Hans Böhm. Helemaal aan het eind van het gesprek, om 37^m55^s zei presentator Jeroen Stomphorst:

“[...] want je komt nog een aantal keer langs, hè, de komende weken. Dank je wel.”

Met ‘keer’ kan het dus ook, in het Nederlands van sommigen. In het mijne niet (‘een aantal keren’), hoewel ik licht twijfel. Taalregels zijn niet absoluut.

Er is nog iets interessants met dat woord ‘keer’: het is normaal een de-woord (‘een andere keer’, niet ‘een *ander keer’), maar toch kan naast ‘deze keer’ ook ‘dit keer’. Is al mijn hele leven zo – dus minstens sinds eind jaren 50 – en Van Dale bevestigt het (“soms o.”, d.w.z. soms onzijdig).

Naschrift 15 februari 2013

Sheila Sitalsing, ca. 19^h40^m in ‘De wereld draait door’: “over een aantal jaar”.

Ik verklaar dit daarom nu officieel tot trend. Volgens mijn taalgevoel nog fout, maar niet meer tegen te houden. ‘Een aantal’ is nu definitief een telwoord geworden, net als ‘drie’ of ‘vier’.

Naschrift 13 april 2015

Annieke Kranenberg in de Volkskrant:

“De afgelopen weken ging het een aantal keer opvallend mis.”

Zie ook Spellingcontrole niet automatisch!