4–
Het gaat hier over een van de citaten waarover ik dit artikel schreef.
Ik las de geciteerde teksten in het papieren Technisch Weekblad van 5 september 2000. Het artikel blijkt ook online te lezen.
Citaten:
“Windmolens de helft stiller
Door zaagtanden op de achterrand van de bladen te plaatsen, is het geluid van windmolens te halveren', stelt Stefan Oerlemans, werkzaam bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR).”
[...]
Oerlemans stelt vast dat met zaagtanden op de wieken het geluid halveren [sic].”
(Zijdelingse opmerking: het tweede “halveren” is duidelijk een vergissing. In het papieren artikel stond wel correct “halveert”. Ik had het eerder andersom verwacht, omdat online content gemakkelijker te corrigeren is dan drukwerk. Maar dat is hier nu niet het onderwerp.)
Zoals ik hier toelicht vind (of beter: vond) ik dat het “halveren van geluid” betekenisloos is. Het is wel interessant om na te gaan wie die fout (voor zover er echt een fout is!) maakte: journalist Herman Damveld?
Of onderzoeker Stefan Oerlemans? Zijn proefschrift blijkt beschikbaar om te downloaden als PDF (7 MB, 185 pagina’s).
Het blijkt dat de formulering al voorkomt in de synopsis (abstract) van het proefschrift. Ik citeer (accentuering van mij):
“Both blade modifications yield a significant trailing edge noise reduction at low frequencies, but also cause increased tip noise at high frequencies. Nevertheless, it is demonstrated that using trailing edge serrations wind turbine noise can be halved without adverse effects on the aerodynamic performance.”
In het proefschrift zelf staat voorin een samenvatting (langer dan het abstract) in het Engels en Nederlands. Ik citeer uit die Nederlandse samenvatting de laatste alinea (de accentueringen zijn ook weer door mij aangebracht):
“Tenslotte worden twee geluidsreductieconcepten getest op een grote windturbine: akoestisch geoptimaliseerde bladprofielen en zaagtanden op de achterrand van het blad. Beide aanpassingen van het blad geven bij lage frequenties een significante reductie van het achterrandgeluid, die het sterkst is voor de zaagtanden. De gemodificeerde bladen vertonen echter ook een toename van hoogfrequent tipgeluid, dat vooral ontstaat tijdens de opwaartse beweging van de bladen, en dat het belangrijkst is bij lage windsnelheden vanwege de hoge tipbelasting. Desondanks is de gemiddelde totale geluidsreductie 0.5 dB voor het geoptimaliseerde bladprofiel en 3.2 dB voor de zaagtanden. Dit toont aan dat windurbinegeluid [sic; RH] kan worden gehalveerd zonder nadelige effecten op de aerodynamische prestaties.”
Uit de vermelding van 3,2 dB blijkt dat de bedoelde halvering betrekking heeft op het geluidsvermogen. Technisch correct, maar ik vind “halvering” dan toch geen erg duidelijke aanduiding.