Un idea del 15 de septembre e 3 de octobre 2021, le schema facite le 20 e 23 de octobre, continuate a scriber, post finir le secunde parte, le 1 de novembre. Finite le .
Il existe e ha existite multe variationes de lutes e theorbas. (O de theorbas e altere lutes. Es un theorba un typo de lut? Io pensa que si.) Le numero de choros varia. Un choro consiste de un o plus chordas, accordate in unisono o in octavas. Per exemplo un lut baroc de 13 choros sovente ha 24 chordas, non 26, proque le duo choros le plus alte ha solo un chorda, non duo. Altere instrumentos ha solo chordas singule. Le altor tonal del chordas, ergo le accordatura, varia con le periodo (baroco, renascentia, medievo) e le typo del instrumento.
Mark Bueno usa un guitarra a 13 chordas singule, struite per Lucio Núñez in San Antonio, Texas. Sub le video, e in le pagina del lutero, il es explicate que iste guitarra ha le mesme accordatura que un lut baroc: le chordas basse diatonic es (in ordine de basse a alte) A1 B1 C D E F G. Variation de un semitono es possibile dependente del tonalitate del pecia sonate. Le altere sex chordas es accordate in quartas e tertias minor, assi: A d f a d′ f′.
In le sito del Lute Society io trovava un explication del accordatura de varie typos de lutes e theorbas, e le archilut. Le schema es multo complicate, ma il ha tendentias reveniente, que de facto reduce le complexitate. Nam le lutes de renascentia, le theorbas e le archilut es accordate in quartas (in direction montante), ma un del intervallos es reducite de un quarta a un tertia major. Assi de sex chordas, le plus alte e plus basse differe exactemente duo octavas.
Iste maniera de accordar es cognite anque del guitarra e viola de gamba (e altere modellos del mesme familia). Ma in le caso de un guitarra, le distantia deviante se trova inter le choros 2 e 3 (notas ‘b’ e ‘e′’) – io numera le choros de alte a basse – ben que le lutes etc. ha isto inter le choros 3 e 4.
Un peculiaritate del theorba es que le ultime duo chordas seque le patrono usual del intervallos, ma es un octava plus basse: non A d g b e′ a′, sed A d g b e a. (In notation scientific, etiam usate per le Lute Society, le ultime chordas es E3 e A3, non E4 e A4.) Le ration probabilemente es, que alteremente le chordas de tripa usate pro instrumentos traditional, devenirea troppo tenue, e/o su tension troppo alte. E le theorba es intendite como un instrumento satis basse, il non es necesse poter sonar notas multo alte.
Le lut baroc es un exception al patrono del altere instrumentos: le sex chordas non-diatonic es accordate A d f a d′ f′. Le distantias es, de novo in direction ascendente: un quarta, un tertia minor, un tertia major, un quarta, un tertia minor. Isto es un accordatura aperte: ja sin action del mano sinistre on pote con le mano dextere sonar un accordo: Dm, d minor, in iste caso. (O pro qui es sinistromane: con le mano sinistre, sin usar le dextere.) On poterea dicer que iste sex chordas es accordate in quartas e quintas, ma con duo notas additional pro reducer le distantia del quinta.
Alcun del accordaturas presentate monstra parve differentias in altor tonal inter le choros. Un theorba ha un choro o chorda 1 con le nota ‘a’, e un choro 4 con ‘g’, un distantia de solo un secunda major. Anque il ha choro 2 con ‘e’ e choro 5 con ‘d’, con le mesme parve distantia. Illo evoca un reminiscentia al guitarra portugese, que ha iste distantia duo vices, ma inter chordas adjacente. Nam le accordatura es: d/d′ a/a′ b/b′ e′/e′ a′/a′ b′b′.
Le lutes baroc ha un tertia minor, 3 semitonos, in vice del duo del secunda major del theorba. Anque un distantia assatis parve.
On dice que le parve distantias tonal in iste typos de accordatura facilita le digitation de accordos, melodias e fiorituras, proque le mesme nota es disponibile presso, sur plure chordas.
Brandon Acker ha demonstrate un lut baroc struite per le interprisa luter francese Le Luth Doré in un video Youtube. Ille sona normalmente le guitarra e theorba. Post circa tres horas sur le nove instrumento, ille poteva sonar le Sarabande in d minor de Sylvius Leopold Weiss, e lo trovava multo plus facile que al guitarra, sur le qual ille ja sapeva sonar le mesme pecia. Le accordatura releva le mano dextere. Compara isto: Rick Lord sona le mesme pecia sur guitarra.
Elizabeth Kenny in su video Introducing the Baroque Theorbo ha demonstrate un cosa similar pro le theorba. Brandon Acker anque ha facite le video “Theorbo (The enormous 14 string lute)”, in le qual ille lassa nos vider e audir lo. Ille monstra un arpeggio.
A proposito, alcun theorbas moderne es plicabile. Multo practic.
Le musica ancian esseva costumarimente notate, non in scriptura musical normal, ma in tabulatura: le positiones al manico del choros pro sonar le notas es registrate per digitos (anque moderne) o minusculas (ancian). Diverse systemas existe. Il ha plus detalios in le Wikipedias in altere linguas, e.g. germano.
Un disavantage de tabulatura es que non es universal como le scriptura musical normal. Le significato de tabulatura depende del instrumento e de su accordatura. Le mesme pecia notate pro lut baroc, theorba o guitarra, es tres vices differente in tabulatura. Le avantage, totevia, es que on defini directemente le chorda e position del nota. Le mesme nota sur un altere chorda sona differente, e le maniera exacte de sonar es importante. In scriptura musical normal isto pote anque esser indicate, ma non directemente. On usa alora additionalmente digitos (cifras) pro indicar le digitos del mano sinistre, cifras roman pro indicar le position al manico, e diagrammas pro monstrar accordos. Sed information de iste typo es subinde lassate implicite.
Pro obtener un impression de como sona e senti le accordatura del
sex choros non-diatonic de un lut baroc, il es possibile emular lo
sur un guitarra normal, per un scordatura que muta le usual
E A d g b e′ in
E A c e a c′,
e pois collocar un capotasto a position V, que resulta in:
A d f a d′ f′.
Ma in le musica ancian le a′ normalmente non habeva 440 Hz
como hodie, ma solo 415 Hz, que es circa un semitono plus basse.
Assi per collocar le capo non a V, ma a position IV, le accordatura
obtenite coincide con illo de un lut baroc. Un alternativa es
accordar le guitarra a
Fis B d fis b d′ (avisa: duo chordas ha ora plus
tension que normal, que poterea causar damno; face lo a proprie
risco). Tunc le capotasto a position II ja resulta in le accordatura
correcte, e il remane plus spatio sur le manico pro le digitationes.
Del instrumentos traditional le tastos (frets) non es de metallo, sed de tripa, como le chordas. Iste tastos es nodate circum le manico. Hinc le parola german pro fret: der Bund (plural: die Bünde), derivate del verbo binden, ligar, nodar, cordar. Iste typo de tastos es movibile e adjustabile, ergo on non es restricte al accordatura temperate como con un guitarra moderne.
Un del multe exemplos de isto es in le video del Musicians' Company at Handel House, in le qual sona le guitarrista e theorbista svedese Jonatan Bougt. Le distantia inter le cilios (anglese: the nut) e le prime tasto (anglese: the first fret) de iste theorba es clarmente visibilemente major que le distantia inter le prime e le secunde tasto. Isto corresponde a un prime secunda minor con le ration de frequentias 16:15 (= 111,731 cents, assatis plus que 100), e un secunde secunda minor de (9:8):(16:15) = 135:138, o 92,179 cents, minus que 100. Le total es 9:8 con 203,910 cents.
Le proxime semitono o secunda minor es un poco plus grande que le previe. Le calculation es (6:5):(9:8) = 16:15, le mesme distantia que inter le cilios e le prime tasto. Inter le quarte e tertie tasto debe esser reflectite le ration (5:4):(6:5) = 25:24, con solo 70,672 cents. Inter le quinte e quarte il ha (4:3):(5:4) = 16:15, de novo. Le distantia in terminos absolute (millimetros per exemplo) es tamen plus parve que inter le cilios e le prime tasto, proque le distantia debe sempre esser calculate contra le longor del chorda effectivemente restante.
Et cetera pro altere positiones al manico. Naturalmente le positionamento de un tasto ha un effecto pro tote le choros e chordas, benque il es possibile collocar le tasto alique oblique, dunque non exactemente perpendicular al manico. Assi in summa, il non es garantite que un accordatura perfecte del tastos, e hinc del notas sonate, es sempre attingibile. Ma il ha multo plus libertate e flexibilitate que con un instrumento con tastos fixe, como un guitarra moderne. Iste ultime solo supporta le temperamento equal, con intervallos de 100 cents exactemente, ma non con rationes de frequentia que es exprimibile in parve numeros.
Le interprisa german Liuto forte GmbH, con base in Dresden, intende, como illes scribe in germano “[...] die Klarheit und Noblesse der alten Laute mit der Wärme und dem Farbenreichtum der spanischen Gitarre in einem zukunftsweisenden Instrument zu vereinen [...]”, o in mi traduction a in interlingua: “unir le claritate e nobilitate del lut ancian con le calor e ricchessa de colores del guitarra espaniol, in un instrumento orientate al futur”.
Le instrumentos ha characteristicas de lutes, ma multe detalios de construction es differente, que resulta in a sono differente. Le tastos es fixe, non movibile, e facte de metallo, non tripa, pro minus assurdamento e plus sustenimento del sono. Le chordas non es de tripa, ma plus moderne, ben que in le detalios illos differe del chordas standard de guitarras.
Il ha multe descriptiones del philosophia e construction del liuti forti, in le germano original, e traducite in anglese. Versiones del textos in francese e japonese es planate.
Naturalmente, le plus importante es: como sona iste instrumentos? Multo ben, io trova. Per exemplo in iste video Christophe Rocher sona le Sonata numero 34 de Sylvius Leopold Weiss. (Ille sona instrumentos sinistromane, probabilemente specialmente pro ille struite.) Il ha ancora alcun altere videos in su canal de Youtube.
Naturalmente le beltate del sono de belle musica es sempre un combination del qualitate del instrumento, del technica de registrar, e del habilitate del musico. Sovente il non es facile distinguer le contribution de cata factor.
Via un texto in le sito del compania Liuto Forte io arrivava a leger in le Wikipedia super le Mandora, le Lute guitar, le Deutsche Basslaute (videos: 1 , 2 , 3 ), le Scholanderlaute e Wandervogellaute.
Comocunque pois io trovava isto. Un guitarrista tchec pro qui io vole peter un attention particular: Petra Poláčková. Illa sona de Sylvius Leopold Weiss le pecia Tombeau sur la Mort de M. Comte d’Logy. Le instrumento, dice le description del video in anglese, es un guitarra romantic de novem chordas del IXe seculo, un replica struite per Jan Tuláček.
Ascolta anque le Chaconne ab le Violin Partita No. 2 in d minor, BWV 1004, de J.S. Bach. E musica de John Dowland e de Miguel Llobet. In iste video con musica de Manuel María Ponce, Petra sona sur tres guitarras differente, struite per Daniele Chiesa (Espania), David Rubio (Anglaterra), e Walter Verreydt (Belgica).
Toto que Petra sona es tan juste! A causa del qualitate del instrumentos, o de su fabulose maestria del technica de sonar? Ambes, sin dubita. E illo non es evidente, mesmo si le artistas son famose, como in le video que Youtube, pro ration qualcunque, me presentava in association con le previes: Leonard Cohen e Julie Felix, in decembre 1967, in Hey, That’s no Way to Say Goodbye. Per favor, accorda le guitarra! Le chorda ‘e′’ alte es tro basse, e forsan il ha ancora altere problemas. Impensabile, a iste nivello. Ma Julie Felix canta ben. Ante le 29 de octobre 2021 io non ha sapite de su existentia.
Derecto de autor © 2021, R. Harmsen, tote derectos de copia reservate, all rights reserved.