De verdieing slaat nu hard en meedogenloos toe. Ik heb het over het fenomeen dat in de Nederlandse taal het-woorden wel het lidwoord ‘het’ krijgen, en de buigings-e bij onbepaald of ontbrekend lidwoord ontbreekt (aardige man, aardige vrouw, maar: aardig kind), maar dat in bijzinnen naar zo’n woord wordt verwezen, niet met ‘dat’, maar met ‘die’. Dat is fout, ‘die’ is fout, want dat is gereserveerd voor mannelijke en vrouwelijke woorden, voor de-woorden dus.
Als zelfs de eerbiedwaardige ‘Onderkoning van Nederland’, die bekend staat om zijn zorgvuldig taalgebruik en zorgvuldige wijze van redeneren, die hij in zijn afscheidsinterview op 70-jarige leeftijd ook weer laat zien, daarin toch deze fout maakt, dan weten we dat het pleit definitief beslecht is. Dit ‘dat’ is dood. Mark my words, taalvorsers van over 450 jaar.
Citaat van Piet Hein Donner, zondag 28 oktober 2018, vanaf tijdstip 40m19s in de uitzending van het programma Buitenhof:
“Maar zo’n debat is dan een debat die sterk in de controversiële sfeer zit, en die alleen maar een beeld schept, dat politiek gaat over tegenstellingen, terwijl politiek in essentie, democratische politiek, gaat over samenwerken, [...]”
Moet zijn: ‘[...] dat sterk in de controversiële sfeer zit, en dat alleen maar een beeld schept’. Want het debat, niet *de debat.
Naast de verdieing hebben we de verhetting. Ook die is onstuitbaar in dit dag en eeuw. Een voorbeeld uit de Speld – satirisch weliswaar, maar ik vermoed dat ze deze taalfout niet bedoeld hebben en niet eens zagen:
“Ze hadden echt alles van waarde meegenomen, ik kon wel janken. Maar toen zag ik opeens dat de rolgordijnen waren opgehangen boven de ramen. We hadden ze al best lang in huis liggen, maar we waren er nog niet aan toegekomen om het te bevestigen in het kozijn.”
Het rolgordijnen?? Het ophangbeugels? Onzijdig meervoud??
Nou ja zeg! Waar moet dat henen met onzen mooien taal? De afbraak schrijdt voort. Laat ons introduceren Engels overal!
Zoals bekend heeft Wugi (Guido Wuyts) deze taalontwikkelingen ook gesignaleerd: De teloorgang van een geslacht, De teloorgang van een voornaam woord. De verschijnselen zijn niet nieuw: van één voorbeeld vond ik dat het dateert van op of voor 19 juli 2001.