Ook in een hoofdzin

25 juni 2019

Nu eens niet in een bijzin, en de werkwoordelijke elementen staan in alle varianten in dezelfde volgorde. De verschillen zitten nu in het voorzetsel, of bijwoord, of wat het ook is, ik ben daar nooit zo goed in.

Ik moest eraan denken door een weer bar slechte column van Ebru Umar, waarover ik straks een al gesponnen twitterdraadje zal publiceren.

Ebru Umar toont zich onverdraagzaam en autoritair, maar we moeten er rekening mee houden wat ze heeft meegemaakt: in 2016 landarrest (variatie op huisarrest) en dreigende vervolging in Turkije in 2016, en de moord op Theo van Gogh in 2004, met wie ze bevriend was.

Ik dacht toen bij mezelf: “Ik was er ook door geschokt”. Door die afschuwelijke moord dus. Maar die zin is niet goed, want vergelijk: ‘Ik was er ook door verdrietig.’ Dat klinkt krom. Omdat ‘verdrietig’ een adjectief is.

Mogelijk zijn alleen:

‘Ik was er ook geschokt door.’ Dat is de toestand van je geschokt voelen, kort en langer na de moord.
’Ik ben er ook door geschokt.’ Dat is de gebeurtenis van het geschokt worden door de wandaad.

Jongere mensen dan ik zullen misschien vinden dat ook kan:

‘Ik was ook geschokt erdoor.’
’Ik was ook geschokt door dat.’

Dat laatste is fout. Nog wel. Vind ik. Maar hoelang nog?