Gehoord in het nieuws van 8 uur op Radio 1, gelezen door Dorald Megens. Het item begint op 2m21s. Uitgetypte complete tekst:
“In Argentinië staat vandaag,
na drie jaar voorarrest, Julio Poch voor de rechter.
De vroegere piloot van Transavia wordt ervan verdacht
dat-ie tijdens de militaire dictatuur was betrokken
bij zogenaamde dodenvluchten. Poch zegt dat hij
onschuldig is en dat-ie dat kan
bewijzen.
Hij wil voorlopig worden vrijgelaten. Minister
Timmermans van Buitenlandse Zaken steunt dat
verzoek.”
Zo’n “was betrokken” wijst op een handeling, niet op een toestand. Anderen zouden Poch er dan bij betrokken hebben, mogelijk zonder dat hij dat zelf wilde of zelfs maar wist. Er zou dan een vorm van medeplichtigheid zijn, maar geen actief handelen van zijn kant. Misschien ook strafbaar, dat weet ik niet.
Het kan zijn dat hij zo’n passieve betrokkenheid, je zou kunnen zeggen een betrokkengewordenheid, ter verdediging gaat aanvoeren. Maar in het bericht stond ook, en dat hoorde ik eerder wel vaker, dat hij stelt onschuldig te zijn, namelijk omdat hij helemaal niet een vliegtuig heeft bestuurd waar mensen uitgegooid werden, dat hij toen zelfs niet in de buurt was maar honderden kilometers ervan verwijderd.
Bij zo’n geclaimde volledige niet-betrokkenheid past als verdediging geen passieve betrokkenheid, een meegesleept zijn iemand anders of door anderen.
Nieuwslezer Megens zal het ook wel niet zo bedoeld hebben. Hij zal wel hebben willen uitdrukken dat er een zekere betrokkenheid bestond: Poch speelde (stelt de aanklager) een rol in die dodenvluchten. Waar die betrokkenheid dan precies uit bestond, of die meer passief of actief was, dat wordt in het midden gelaten. Kan ook niet anders in een kort bericht dat niet alle details kan belichten.
Maar dan is alleen een formulering ‘dat hij [...] betrokken was bij zogenaamde dodenvluchten’ correct. Niet “dat hij [...] was betrokken [...]”.
Net zoals de tekst correct meldde dat “Poch zegt dat hij onschuldig is” en niet *‘dat hij is onschuldig’.
‘Betrokken’ en ‘onschuldig’ zijn daarin bijvoeglijke naamwoorden en geen werkwoordsvormen. Dat heeft invloed op de toegestane volgorden.
De voorgelezen zin is echt fout.
Copyright © 2013 R. Harmsen. Alle rechten voorbehouden, all rights reserved.