Le 16 e
Duo annos retro io scribeva con enthusiasmo super le regula ‘lenere’ e regula ‘imidulic’ pro le accentuation de parolas in interlingua, prendite ex le Gramática essencial (in portugese) per Cláudio Rinaldi.
Un breve citation ex mi articulo de tunc:
“Un caso que me place particularmente:
le parolas ‘vetere’ e ‘vetule’
es synonymos: ambes significa ‘non juvene’ o
‘non nove’. Ambes habe lor syllaba accentuate
in le comencio, ma pro rationes differente:
Vetere con le accento al syllaba ante le ante
le ‘re’.
Vetule con le accento al syllaba ante
le ‘ul’.”
In 1951 le definition basic de interlingua esseva publicate in le forma de un grammatica e un dictionario, le Interlingua-English Dictionario. In ille grammatica le regula imidulic es formulate in un maniera plus limitate e circumspecte, assi:
“In parolas formate con le suffixos -ic, -ica, -ico, -ide, -ido, -ula, e -ulo le accento cade super le syllaba que precede le suffixo. ”
Nota que -ula e -ulo es mentionate, ma non -ule! Ergo ‘vetule’ non es coperite per iste regula! Tamen in le dictionarios le parolas con -ule, que sona le melio con le accento ante le suffixo, non es marcate como deviante! Io exprimeva mi surprisa in Facebook.
Le parola insolite ‘curule’ in le dictionario de Piet Cleij es marcate, curule, ergo le dictionaristas esseva del opinion que anque parolas in -ule sin indication ha le accentuation de imidulic, ben que in le grammatica manca -ule.
Un inconsistentia? Un error? Ubi, in le grammatica o in le dictionarios? Io pensava que vermente il haberea un error.
Ma a quasi novem horas ille vespere del 12 de maio, post plus que un hora, io finalmente habeva mi momento bingo: vet-ul-e seque le regula imidulic, ma le mesme parola dividite como ve-tu-le seque le regula lenere! Vetere compli lenere per le presentia de -re, e vetule anque reimple lenere per le presentia de -le!
Il ha errores nec in le grammatica nec in le dictionarios. Isto, io pensa, es un exemplo del phenomeno psychologic prejudicio de confirmation: qui ja ha trovate un solution, es cec pro cata altere solution, mesmo si le nove explication es plus simplice, plus elegante, plus convincente.
In nederlandese nos appella isto anque tunnelvisie, vision tunnel, expression que in altere linguas es solmente usate in un senso litteral, pro affectiones ophthalmic que limite le vision al areas a presso del macula lutea.
Le parola ‘antepenultime’ es accentuate antepenultime, non antepenultime a causa del presentia del elemento ‘ul’. Duo rationes: il non solo ha -ul- sed etiam -im- e illo prende precedentia.
In ultra, le regula imidulic como formulate in le grammatica de Gode&Blair parla super suffixos, como in le grammatica portugese de Cláudio Rinaldi, ubi illo vale pro termininações, un altere parola pro desinências, que in interlingua naturalmente corresponde con terminationes o desinentias. In ‘antepenultime’ -ul- non es un desinentia, ma -im-e lo es.
Le grammatica de Gode&Blair mentiona -ic, -ica e -ico, ma non -ice. Per consequentia parolas in -trice pro feminas con un certe occupation, como actrice, cantatrice, directrice e venditrice, e anque alteres como bisectrice, cicatrice e mitraliatrice, non debe ser specialmente marcate como parolas con accentuation deviante. Equalmente formas verbal como benedice e contradice, e despice, injice, projice e suffice secunde iste regula automaticamente obtene lor accentuation correcte. Un exemplo non-verbal es felice.
In le dictionarios on anque vide parolas como apice, appendice, carnifice, codice, duplice, filice, helice, indice, simplice, vertice, vortice, e multe alteres, que habe le vocal accentuate sublineate in le dictionario, ben que con le regula imidulic plus ample de Cláudio Rinaldi (valide pro tote le -ic e -ic-) illo non serea necesse.
Le regula lenere in le grammatica e Gode&Blair es etiam un pauco plus restricte que in le grammatica de Cláudio Rinaldi: G&B require un vocal ante le desinentias. Illo influentia: allegre, alpestre, alterne, ambidextre, ancestre, auripelle, bagatelle, bastille, benigne, campestre, compatre, decembre, ensemble, fraterne, hodierne, isophylle, macabre, normanne, novembre e polyandre, inter alteres.
E in le altere direction alacre, anhydre, asymmetre, celebre, funebre, integre e lugubre.
Derecto de autor © 2017, R. Harmsen, tote derectos de copia reservate, all rights reserved.