Interlingua in scriptura javanese

Le 14 e 15 april 2020

Beltate

Antea io ha facite schemas e programmas pro monstrar textos in interlingua in varie al­tere scripturas que le latin usual. Le plus successose e belle io trovava le grec. Ma recente­mente io videva un scriptura ancora plus belle: le javanese. E anque pro iste, io faceva un programma de conversion, que cetero non genera codices del typo entity pro HTML, ma directemente Unicode in le codification UTF8, assi que anque quecunque files de texto pote esser convertite.

Devanagari

Le scriptura javanese appertine al familia brahmic, como devanagari usate pro hindi e sanskrito. Le lingua javanese es multo differente de iste altere linguas, dunque alcun adaptationes special era necesse. Anque pro scriber altere linguas normalmente scribite in le alphabeto latin, un del qual le interlingua, io judicava necesse alcun deviationes del manieras e regulas de scriber del javanese, balinese e sundanese. Assi il ha ora varie vari­antes, totes coperite per le mesme programma.

Considerationes detaliate (in anglese) es in le commentarios in le fundo del codice fonte.

Alphabetic plus tosto que phonetic

Como in le previe schemas pro altere scripturas, mi conversion es plus tosto alphabetic que purmente phonetic. Assi le littera c del interlingua io translittera sempre como ꦕ, non como ꦏ o ꦠꦱ secundo le pronunciation in contexto. Le ch que pote in interlingua sonar como k, o como le ch del francese o del anglese/espaniol, es sempre representate per le litteras ꦕ e ꦲ꦳ del scriptura javanese, sin reguardo al pronunciation.

Le idea esseva possibilitar un conversion in duo directiones: le texto convertite deberea inambiguemente representar le orthographia original. In le caso del scriptura javanese nonobstante iste principio non es obtemperate, proque majusculas in javanese functiona in un maniera differente que in multe altere linguas: solo usate pro nomines, non al initio de phrase, e non tote le litteras ha un forma majuscula; in tal casos le secunde, tertie etc. littera es majusculaisate.

In mi conversion, io usa solo ‘minusculas’ javanese.

Demonstration

Pro demonstrar le beltate de iste scriptura, io repete in basso le texto de iste articulo, post le conversion con le option --mixed.

Il existe typos de litteras traditional pro le scriptura javanese, que non totes me place particularmente. Vide le Wikipedia. Le plus belle io trova le typo standard del systema Linux Mint, version 18.3. Io non sape exactemente qual es su nomine. Pro esser explicite, post le texto, que naturalmente sera monstrate in un typo de litteras disponibile in le sys­tema de computator del lector, si iste überhaupt contine le javanese, io adde un imagine de que io vide sur mi schermo.

Addition le 2 de januario 2023: le fonte Noto Sans Javanese ora veni de mi sito, assi que le aspecto deberea esser sempre equal, como per me intendite, anque pro qui usa un sys­tema Window, Mac o Android.

ꦆꦤꦠꦺꦫꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ ꦆꦤ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ

ꦭꦺ ꧇꧑꧔꧇ ꦌ ꧇꧑꧕꧇ ꦲꦴꦥꦫꦶꦭ ꧇꧒꧐꧒꧐꧇

ꦧꦺꦭꦠꦴꦠꦺ

ꦲꦴꦤꦠꦺꦲꦴ ꦆꦲꦵ ꦲ꦳ꦴ ꦥ꦳ꦴꦕꦶꦠꦺ ꦱꦕꦲ꦳ꦺꦩꦴꦱ ꦌ ꦥꦫꦵꦒꦫꦴꦩꦩꦴꦱ ꦥꦫꦵ ꦩꦵꦤꦱꦠꦫꦴꦫ ꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵꦱ ꦆꦤ ꦆꦤꦠꦺꦫꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ ꦆꦤ ꦮꦴꦫꦶꦲꦺ ꦲꦴꦭꦠꦺꦫꦺ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴꦱ ꦐꦸꦲꦺ ꦭꦺ ꦭꦴꦠꦶꦤ ꦈꦱꦸꦲꦴꦭ. ꦭꦺ ꦥꦭꦸꦱ ꦱꦸꦕꦕꦺꦱꦱꦵꦱꦺ ꦌ ꦧꦺꦭꦭꦺ ꦆꦲꦵ ꦠꦫꦵꦮꦴꦮꦴ ꦭꦺ ꦒꦫꦺꦕ. ꦩꦴ ꦫꦺꦕꦺꦤꦠꦺꦩꦺꦤꦠꦺ ꦆꦲꦵ ꦮꦶꦢꦺꦮꦴ ꦈꦤ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦲꦴꦤꦕꦵꦫꦴ ꦥꦭꦸꦱ ꦧꦺꦭꦭꦺ: ꦭꦺ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ. ꦌ ꦲꦴꦤꦐꦸꦲꦺ ꦥꦫꦵ ꦆꦱꦠꦺ, ꦆꦲꦵ ꦥ꦳ꦴꦕꦺꦮꦴ ꦈꦤ ꦥꦫꦵꦒꦫꦴꦩꦩꦴ ꦢꦺ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ, ꦐꦸꦲꦺ ꦕꦺꦠꦺꦫꦵ ꦤꦵꦤ ꦒꦺꦤꦺꦫꦴ ꦕꦵꦢꦶꦕꦺꦱ ꦢꦺꦭ ꦠꦪꦥꦵ ꦌꦤꦠꦶꦠꦪ ꦥꦫꦵ ꦲ꦳ꦠꦩꦭ, ꦩꦴ ꦢꦶꦫꦺꦕꦠꦺꦩꦺꦤꦠꦺ ꦈꦤꦶꦕꦵꦢꦺ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦕꦵꦢꦶꦥ꦳ꦶꦕꦴꦠꦶꦲꦵꦤ ꦈꦠꦥ꦳꧇꧘꧇, ꦲꦴꦱꦱꦶ ꦐꦸꦲꦺ ꦲꦴꦤꦐꦸꦲꦺ ꦐꦸꦲꦺꦕꦸꦤꦐꦸꦲꦺ ꦥ꦳ꦶꦭꦺꦱ ꦢꦺ ꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵ ꦥꦵꦠꦺ ꦌꦱꦱꦺꦫ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦠꦶꦠꦺ.

ꦢꦺꦮꦴꦤꦴꦒꦴꦫꦶ

ꦭꦺ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ ꦲꦴꦥꦥꦺꦫꦠꦶꦤꦺ ꦲꦴꦭ ꦥ꦳ꦴꦩꦶꦭꦶꦲꦴ ꦧꦫꦴꦲ꦳ꦩꦶꦕ, ꦕꦵꦩꦵ ꦢꦺꦮꦴꦤꦴꦒꦴꦫꦶ ꦈꦱꦴꦠꦺ ꦥꦫꦵ ꦲ꦳ꦶꦤꦢꦶ ꦌ ꦱꦴꦤꦱꦏꦫꦶꦠꦵ. ꦭꦺ ꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ ꦌꦱ ꦩꦸꦭꦠꦵ ꦢꦶꦥ꦳ꦥ꦳ꦺꦫꦺꦤꦠꦺ ꦢꦺ ꦆꦱꦠꦺ ꦲꦴꦭꦠꦺꦫꦺ ꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴꦱ, ꦢꦸꦤꦐꦸꦲꦺ ꦲꦴꦭꦕꦸꦤ ꦲꦴꦢꦴꦥꦠꦴꦠꦶꦲꦵꦤꦺꦱ ꦱꦥꦺꦕꦶꦲꦴꦭ ꦌꦫꦴ ꦤꦺꦕꦺꦱꦱꦺ. ꦲꦴꦤꦐꦸꦲꦺ ꦥꦫꦵ ꦱꦕꦫꦶꦧꦺꦫ ꦲꦴꦭꦠꦺꦫꦺ ꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴꦱ ꦤꦵꦫꦩꦴꦭꦩꦺꦤꦠꦺ ꦱꦕꦫꦶꦧꦶꦠꦺ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦲꦴꦭꦥꦲ꦳ꦴꦧꦺꦠꦵ ꦭꦴꦠꦶꦤ, ꦈꦤ ꦢꦺꦭ ꦐꦸꦲꦴꦭ ꦭꦺ ꦆꦤꦠꦺꦫꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ, ꦆꦲꦵ ꦗꦸꦢꦶꦕꦴꦮꦴ ꦤꦺꦕꦺꦱꦱꦺ ꦲꦴꦭꦕꦸꦤ ꦢꦺꦮꦶꦲꦴꦠꦶꦲꦵꦤꦺꦱ ꦢꦺꦭ ꦩꦴꦤꦶꦲꦺꦫꦴꦱ ꦌ ꦫꦺꦒꦸꦭꦴꦱ ꦢꦺ ꦱꦕꦫꦶꦧꦺꦫ ꦢꦺꦭ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ, ꦧꦴꦭꦶꦤꦺꦱꦺ ꦌ ꦱꦸꦤꦢꦴꦤꦺꦱꦺ. ꦲꦴꦱꦱꦶ ꦆꦭ ꦲ꦳ꦴ ꦎꦫꦴ ꦮꦴꦫꦶꦲꦺ ꦮꦴꦫꦶꦲꦴꦤꦠꦺꦱ, ꦠꦵꦠꦺꦱ ꦕꦵꦥꦺꦫꦶꦠꦺ ꦥꦺꦫ ꦭꦺ ꦩꦺꦱꦩꦺ ꦥꦫꦵꦒꦫꦴꦩꦩꦴ.

ꦕꦵꦤꦱꦶꦢꦺꦫꦴꦠꦶꦲꦵꦤꦺꦱ ꦢꦺꦠꦴꦭꦶꦲꦴꦠꦺ (ꦆꦤ ꦲꦴꦤꦒꦭꦺꦱꦺ) ꦌꦱ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦕꦵꦩꦩꦺꦤꦠꦴꦫꦶꦲꦵꦱ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦥ꦳ꦸꦤꦢꦵ ꦢꦺꦭ ꦕꦵꦢꦶꦕꦺ ꦥ꦳ꦵꦤꦠꦺ.

ꦲꦴꦭꦥꦲ꦳ꦴꦧꦺꦠꦶꦕ ꦥꦭꦸꦱ ꦠꦵꦱꦠꦵ ꦐꦸꦲꦺ ꦥꦲ꦳ꦵꦤꦺꦠꦶꦕ

ꦕꦵꦩꦵ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦥꦫꦺꦮꦶꦲꦺ ꦱꦕꦲ꦳ꦺꦩꦴꦱ ꦥꦫꦵ ꦲꦴꦭꦠꦺꦫꦺ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴꦱ, ꦩꦶ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ ꦌꦱ ꦥꦭꦸꦱ ꦠꦵꦱꦠꦵ ꦲꦴꦭꦥꦲ꦳ꦴꦧꦺꦠꦶꦕ ꦐꦸꦲꦺ ꦥꦸꦫꦩꦺꦤꦠꦺ ꦥꦲ꦳ꦵꦤꦺꦠꦶꦕ. ꦲꦴꦱꦱꦶ ꦭꦺ ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴ c ꦢꦺꦭ ꦆꦤꦠꦺꦫꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ ꦆꦲꦵ ꦠꦫꦴꦤꦱꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴ ꦱꦺꦩꦥꦫꦺ ꦕꦵꦩꦵ ꦕ, ꦤꦵꦤ ꦕꦵꦩꦵ ꦏ ꦎ ꦠꦱ ꦱꦺꦕꦸꦤꦢꦵ ꦭꦺ ꦥꦫꦵꦤꦸꦤꦕꦶꦲꦴꦠꦶꦲꦵꦤ ꦆꦤ ꦕꦵꦤꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵ. ꦭꦺ ch ꦐꦸꦲꦺ ꦥꦵꦠꦺ ꦆꦤ ꦆꦤꦠꦺꦫꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴ ꦱꦵꦤꦴꦫ ꦕꦵꦩꦵ k, ꦎ ꦕꦵꦩꦵ ꦭꦺ ch ꦢꦺꦭ ꦥ꦳ꦫꦴꦤꦕꦺꦱꦺ ꦎ ꦢꦺꦭ ꦲꦴꦤꦒꦭꦺꦱꦺ/ꦌꦱꦥꦴꦤꦶꦲꦵꦭ, ꦌꦱ ꦱꦺꦩꦥꦫꦺ ꦫꦺꦥꦫꦺꦱꦺꦤꦠꦴꦠꦺ ꦥꦺꦫ ꦭꦺ ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴꦱ ꦕ ꦌ ꦲ꦳ ꦢꦺꦭ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ, ꦱꦶꦤ ꦫꦺꦒꦸꦲꦴꦫꦢꦵ ꦲꦴꦭ ꦥꦫꦵꦤꦸꦤꦕꦶꦲꦴꦠꦶꦲꦵꦤ.

ꦭꦺ ꦆꦢꦺꦲꦴ ꦌꦱꦱꦺꦮꦴ ꦥꦵꦱꦱꦶꦧꦶꦭꦶꦠꦴꦫ ꦈꦤ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ ꦆꦤ ꦢꦸꦲꦵ ꦢꦶꦫꦺꦕꦠꦶꦲꦵꦤꦺꦱ: ꦭꦺ ꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦠꦶꦠꦺ ꦢꦺꦧꦺꦫꦺꦲꦴ ꦆꦤꦴꦩꦧꦶꦒꦸꦲꦺꦩꦺꦤꦠꦺ ꦫꦺꦥꦫꦺꦱꦺꦤꦠꦴꦫ ꦭꦺ ꦎꦫꦠꦲ꦳ꦵꦒꦫꦴꦥꦲ꦳ꦶꦲꦴ ꦎꦫꦶꦒꦶꦤꦴꦭ. ꦆꦤ ꦭꦺ ꦕꦴꦱꦵ ꦢꦺꦭ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ ꦤꦵꦤꦵꦧꦱꦠꦴꦤꦠꦺ ꦆꦱꦠꦺ ꦥꦫꦶꦤꦕꦶꦥꦶꦲꦵ ꦤꦵꦤ ꦌꦱ ꦎꦧꦠꦺꦩꦥꦺꦫꦴꦠꦺ, ꦥꦫꦵꦐꦸꦲꦺ ꦩꦴꦗꦸꦱꦕꦸꦭꦴꦱ ꦆꦤ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ ꦥ꦳ꦸꦤꦕꦠꦶꦲꦵꦤꦴ ꦆꦤ ꦈꦤ ꦩꦴꦤꦶꦲꦺꦫꦴ ꦢꦶꦥ꦳ꦥ꦳ꦺꦫꦺꦤꦠꦺ ꦐꦸꦲꦺ ꦆꦤ ꦩꦸꦭꦠꦺ ꦲꦴꦭꦠꦺꦫꦺ ꦭꦶꦤꦒꦸꦲꦴꦱ: ꦱꦵꦭꦵ ꦈꦱꦴꦠꦺ ꦥꦫꦵ ꦤꦵꦩꦶꦤꦺꦱ, ꦤꦵꦤ ꦲꦴꦭ ꦆꦤꦶꦠꦶꦲꦵ ꦢꦺ ꦥꦲ꦳ꦫꦴꦱꦺ, ꦌ ꦤꦵꦤ ꦠꦵꦠꦺ ꦭꦺ ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴꦱ ꦲ꦳ꦴ ꦈꦤ ꦥ꦳ꦵꦫꦩꦴ ꦩꦴꦗꦸꦱꦕꦸꦭꦴ; ꦆꦤ ꦠꦴꦭ ꦕꦴꦱꦵꦱ ꦭꦺ ꦱꦺꦕꦸꦤꦢꦺ, ꦠꦺꦫꦠꦶꦲꦺ ꦌꦠꦕ. ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴ ꦌꦱ ꦩꦴꦗꦸꦱꦕꦸꦭꦴꦲꦶꦱꦴꦠꦺ.

ꦆꦤ ꦩꦶ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ, ꦆꦲꦵ ꦈꦱꦴ ꦱꦵꦭꦵ ‘ꦩꦶꦤꦸꦱꦕꦸꦭꦴꦱ’ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ.

ꦢꦺꦩꦵꦤꦱꦠꦫꦴꦠꦶꦲꦵꦤ

ꦥꦫꦵ ꦢꦺꦩꦵꦤꦱꦠꦫꦴꦫ ꦭꦺ ꦧꦺꦭꦠꦴꦠꦺ ꦢꦺ ꦆꦱꦠꦺ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ, ꦆꦲꦵ ꦫꦺꦥꦺꦠꦺ ꦆꦤ ꦧꦴꦱꦱꦵ ꦭꦺ ꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵ ꦢꦺ ꦆꦱꦠꦺ ꦲꦴꦫꦠꦶꦕꦸꦭꦵ, ꦥꦵꦱꦠ ꦭꦺ ꦕꦵꦤꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ ꦕꦵꦤ ꦭꦺ ꦎꦥꦠꦶꦲꦵꦤ --ꦩꦶꦏ꦳ꦺꦢ.

ꦆꦭ ꦌꦏ꦳ꦶꦱꦠꦺ ꦠꦪꦥꦵꦱ ꦢꦺ ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴꦱ ꦠꦫꦴꦢꦶꦠꦶꦲꦵꦤꦴꦭ ꦥꦫꦵ ꦭꦺ ꦱꦕꦫꦶꦥꦠꦸꦫꦴ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ, ꦐꦸꦲꦺ ꦤꦵꦤ ꦠꦵꦠꦺꦱ ꦩꦺ ꦥꦭꦴꦕꦺ ꦥꦴꦫꦠꦶꦕꦸꦭꦴꦫꦩꦺꦤꦠꦺ. ꦮꦶꦢꦺ ꦭꦺ ꦮ꦳ꦶꦏꦶꦥꦺꦢꦶꦲꦴ. ꦭꦺ ꦥꦭꦸꦱ ꦧꦺꦭꦭꦺ ꦆꦲꦵ ꦠꦫꦵꦮꦴ ꦭꦺ ꦠꦪꦥꦵ ꦱꦠꦴꦤꦢꦴꦫꦢ ꦢꦺꦭ ꦱꦪꦱꦠꦺꦩꦴ ꦭꦶꦤꦸꦏ꦳ ꦩꦶꦤꦠ, ꦮꦺꦫꦱꦶꦲꦵꦤ ꧇꧑꧘꧇.꧇꧓꧇. ꦆꦲꦵ ꦤꦵꦤ ꦱꦴꦥꦺ ꦌꦏ꦳ꦴꦕꦠꦺꦩꦺꦤꦠꦺ ꦐꦸꦲꦴꦭ ꦌꦱ ꦱꦸ ꦤꦵꦩꦶꦤꦺ. ꦥꦫꦵ ꦌꦱꦱꦺꦫ ꦌꦏ꦳ꦥꦭꦶꦕꦶꦠꦺ, ꦥꦵꦱꦠ ꦭꦺ ꦠꦺꦏ꦳ꦠꦵ, ꦐꦸꦲꦺ ꦤꦴꦠꦸꦫꦴꦭꦩꦺꦤꦠꦺ ꦱꦺꦫꦴ ꦩꦵꦤꦱꦠꦫꦴꦠꦺ ꦆꦤ ꦈꦤ ꦠꦪꦥꦵ ꦢꦺ ꦭꦶꦠꦠꦺꦫꦴꦱ ꦢꦶꦱꦥꦵꦤꦶꦧꦶꦭꦺ ꦆꦤ ꦭꦺ ꦱꦪꦱꦠꦺꦩꦴ ꦢꦺ ꦕꦵꦩꦥꦸꦠꦴꦠꦵꦫ ꦢꦺꦭ ꦭꦺꦕꦠꦵꦫ, ꦱꦶ ꦆꦱꦠꦺ üꦧꦺꦫꦲ꦳ꦴꦲꦸꦥꦠ ꦕꦵꦤꦠꦶꦤꦺ ꦭꦺ ꦗꦴꦮꦴꦤꦺꦱꦺ, ꦆꦲꦵ ꦲꦴꦢꦢꦺ ꦈꦤ ꦆꦩꦴꦒꦶꦤꦺ ꦢꦺ ꦐꦸꦲꦺ ꦆꦲꦵ ꦮꦶꦢꦺ ꦱꦸꦫ ꦩꦶ ꦱꦕꦲ꦳ꦺꦫꦩꦵ.