Le
In le primissime articulo que io scribeva, le 11 de januario 2014, poc tempore post le comencio, al fin de 2013, de mi periodo le plus recente, le actual e permanente, con interlingua, il habeva iste phrase:
“Pro curtar alcun expressiones frequente, interlingua solmente indige tres formas irregular: es (= esse), ha (= habe), va (= vade).”
De ubi veniva iste forma verbal “indige”? Del dictionario, del IED (Interlingua-English Dictionary). Io habeva alco in mente in anglese, como:
“To shorten some frequent expressions, Interlingua needs only three irregular forms: es (= esse), ha (= habe), va (= vade).”
Io non normalmente pensa in anglese quando io scribe, ni in nederlandese, e certo parlar in interlingua es un processo que involve solo un lingua. Ma in cercar le parola le plus apte durante le scriber, io usa parolas de altere linguas, principalmente le nederlandese e anglese, como claves pro render accessibile le dictionarios.
Assi io cercava
to need, e trovava:
“indiger {v} to need, be in need of”.
Bon, isto es le parola, vamos usar lo e continuar. Sin plus pensar.
Le 31 de julio 2014 io relegeva le articulo, io mesme non plus comprendeva
“indiger”, e verificava lo in le
dictionario interlingua-nederlandese
de Piet Cleij:
“indiger /v/ : ontberen”.
Tunc il era clar que io non habeva usate le parola correcte. Nam ontberen vole dicer: non haber alco, ben que illo es necesse. Ontbering es carentia o privation, ontbering lijden es suffrer o indurar privationes. Altere parolas, trovate con gemis: manco, mancantia, absentia.
Clarmente isto non es le situation in mi articulo: le puncto non es que interlingua non ha le formas ‘es’, ‘ha’ e ‘va’, e los deberea haber; no, interlingua los ha, e illos ha un function utile: facer le lingua plus compacte.
Le verbo anglese to need hic de facto significa ‘bastar pro attinger un scopo’. Le poc formas curte existe, e ja es bastante pro poter facer le lingua plus compacte e legier. Io non trova iste senso clarmente definite, ni in le dictionario britannic Collins, ni in le american Merriam-Webster. Totevia io pensa que existe. O forsan non, e io es confundite per le nederlandese:
“Voor het verkorten van enkele veelvoorkomende uitdrukkingen heeft Interlingua slechts drie onregelmatige vormen nodig: es (= esse), ha (= habe), va (= vade).”
Iets nodig hebben = to need something.
Es ‘indiger’ vermente incorrecte in mi phrase, o es le traduction
de Piet Cleij, ontberen, troppo restricte? Io non es
100% secur, ma mi inclination es verso le prime. E hodie,
plus que octo annos post le scriber del articulo e le deteger
del error, io va corriger lo. Meliorationes possibile, in vice
de:
‘[...] interlingua solmente indige tres formas irregular: [...]’
es ille quatro:
‘[...] in interlingua basta tres formas irregular: [...]’
‘[...] interlingua solmente tres formas irregular es necesse: [...]’
‘[...] interlingua solmente besonia tres formas irregular: [...]’
‘[...] interlingua solmente require tres formas irregular: [...]’
In vice del adverbio ‘solmente’ on pote sempre anque usar ‘solo’.
Le verbo ‘besoniar’ ja ha essite tractate in multe debattos ardente, io non va repeter illos, e assi aperir un latta de vermes. Usar ‘requirer’ me place le plus. Basta. Decision. Adjustate.
Per hasardo hodie, le 29 de septembre 2024, io vide le verbo ‘indiger’ usate in un texto con bastante autoritate e validitate official, nam essente un del textos exemplar (in le anglese original: sample texts), que se trova ante le index in le IG, le Interlingua Grammar de 1951.
Le texto non es in linea in mi sito web, ma si in tres altere locos: Ado Neilson, Fandom, UMI.
Le autor original es un certe Watson Davis, in un articulo del serie: IN LE FUTURO, publicate in le Science News Letter, 1950, 13, pagina 199. Traducite per Erich Berger, qui, io assume, es le mesme persona qui le plus sovente es appellate Ric Berger.
Multo interessante que ja in 1950, cinque annos ante mi nascentia, on se realisava que le energia fossile non esseva le solution pro sempre. Un thema ancora multo actual.
Citation:
“Nos indige un tanto vigorose effortio
de recerca super le energia pro le futuro como lo a que le
germanos nos fortiava in le disveloppamento del energia atomic.
Nos deberea consecrar a illo un milliardo de dollares e dece
mille del melior cerebros. Nos debe:”
On senti le gusto del anglese ‘We need a [...]’. Il serea interessante trovar le original. E io ha trovate lo (PDF), citation:
“We need as vigorous a research effort on energy for the future as the Germans drove us to in developing atomic energy. We should be spending a billion dollars and then thousand best brains on it. We need to:”
Io crede que hic le vocabulo ‘indiger’ es usate correctemente: le autor ha le opinion que le effortio debe exister, e illo non ancora existe, ben que illo es necesse. We need it.