Net een voorgelezen commentaar van een luisteraar van het ochtendprogramma van Amber Brantsen en Jurgen van den Berg, dat als ze Engelse woorden gebruiken, ze ze wel goed moeten uitspreken. Review heeft, aldus die luisteraar, namelijk de klemtoom op de tweede lettergreep, niet op de eerste.
Ha, dacht ik, dat ligt subtieler: het werkwoord is inderdaad to reVIEW, maar het zelfstandig naamwoord – en dat is wat meestal als leenwoord in het Nederlands gebruikt wordt – heeft wel de klemtoon vooraan, REview.
Maar wat blijkt? Het is niet zo. Werkwoorden (overgankelijk zowel als onovergankelijk) en substantief worden gelijk uitgesproken, inderdaad met eindbeklemtoning. Kijk maar: Collins Dictionary (Brits georiënteerd, maar met een aparte vermelding voor Amerikaans Engels), en Merriam-Webster (Amerikaans).
Toch die subtiliteit: Collins vermeldt een alternatieve Amerikaanse uitspraak met accent op beide lettergrepen (zonder aan te geven wat hoofd- of nevenaccent is), en Merriam-Webster geeft, specifiek voor het overgankelijk werkwoord in de betekenis to view or see again een variant met hoofdklemtoon vooraan en nevenklemtoon (aangegeven met een tekentje onder aan de regel) daarna.
Zou dat de oorsprong van de foute Nederlandse uitspraak zijn? (Die dus ook in mijn hoofd zit en die ik schaamteloos ook in het Engels zou gebruikt hebben!)? Maar qua substantief vs. verbum zit het dan net andersom dan ik dacht.
Die klemtoon op re als dat nadrukkelijk ‘weer opnieuw, nogmaals’ betekent, is een algemene tendens in het Engels. Zo heb je twee woorden replace die allebei zo gespeld worden, waarvan het ene RE-place – ik zou dat zelf graag re-place spellen, maar dat doet verder nooit iemand – dat herplaatsen of terugplaatsen betekent (van iets dat eerder weggehaald of gedemonteerd was) en het andere vervangen (want het oude onderdeel is versleten, kapot, te oud, verdacht).
In technische manuals die ik wel eens vertaal, is uit de context niet altijd duidelijk wat bedoeld wordt, helaas. En dat maakt voor de vertaling dus wel uit, je moet in het Nederlands kiezen.
Eerdergenoemde Engelse woordenboeken onderscheiden wel die betekenissen, maar geven er niet een klemtoonverschil bij aan. Kennelijk heb ik dat dan zelf verzonnen. Ik heb het weer mis, ik kan niks, weet niks en ben niks. Wat moet ik nu verder met mijn leven? &lachebekje;
Om mezelf op deze heerlijke zonnige lentedag op te monteren iets wat er niks mee te maken geeft maar wat ik wel zeker weet en verder in Nederland bijna niemand (maar ik ga het niet checken in het woordenboek, stel je voor dat ik er weer naast zit): Rolling Stones klinkt alsof er Roling Stones stond, rooling stoonz dus en niet rolling stoonz.
Ook dit artikel verzamelt weer geen mos.
Auteursrecht © 2017 van R. Harmsen, alle rechten voorbehouden, all rights reserved.