Assilimatie

Lastig

In een besloten Facebook-forum wees iemand op een personeelsadvertentie. (In de meta description staat: “If you know anyone who would be a great fit for this position, please pass the link along”, dus ik mag de link openlijk geven, zo interpreteer ik het althans.)

Ik ga zelf niet solliciteren, maar ik dacht wel bij mezelf “What’s Pitchup?” en vond hun site.

Ik zei dat niet hardop, maar hoorde wel met mijn mentale oor dat ik het niet kan uitspreken! Ja, na vier keer proberen gaat het misschien één keer goed, maar dan de zesde keer doe ik het toch weer fout.

Hoewel ik me verbeeld dat mijn Engelse uitspraak best aardig goed is (Brits georiënteerd, Amerikaans kan ik niet en wil ik niet), zit die in mijn hersens op sommige punten kennelijk toch nog steeds te veel vastgeknoopt aan die van mijn moedertaal Nederlands, waardoor assimilatiepatronen en neutralisatie-effecten uit die taal me parten spelen. Het gevolg is dat ik ofwel zeg: ‘what’s pits up?’ ofwel ‘watch pitch up’. De juiste uitspraak gaat gewoon niet.

Niet en wel

Ik vermoed dat dat komt doordat in het Nederlands de schrijfwijze <sj> nauwelijks een apart foneem aanduidt, maar meer een combinatie van /s/ en /j/. Als /ts/ en /tsj/ bij elkaar in de buurt komen treedt, ook in mijn Engels, assimilatie op.

Zo vind ik Engelse woorden als ‘register’ en ‘registration’ ook lastig uit te spreken. De [Z] (niet [z]) in [dZ] en de [s] (niet [S]) in [st] storen elkaar.

Daartegen kan ik de Portugese voorbeelden in mijn uitleg Essiness er wel vrijwel spontaan goed uitkrijgen. Maar alleen na in het verleden HEEL veel geoefend te hebben, en in een gewoon gesprek spreek ik de taal niet vloeiend. Ik weet hoe het moet, maar ik kan het niet. Bij het Engels weet ik het en kan ik het redelijk, alleen dus sommige voorbeelden niet.

Maar ik kan dan weer wel meestal “Henry the sixth’s throne” goed zeggen. Ook weer alleen dankzij erg veel oefenen, decennia geleden al. Het is een voorbeeld uit het boekje ‘Drop your foreign accent’, geschreven door Gerard Nolst Trenité alias Charivarius. Het blijkt al uit 1909 te dateren, maar ik moest het in 1967 kopen voor school en leerde er eind jaren 1970 veel uit door zelfstudie.

Zij wel?

Wat ik me afvraag: kunnen moedertaalsprekers van het Engels dit ‘What’s Pitchup?’ wel moeiteloos zeggen, zo makkelijk dat ze niet snappen wat er nou toch zo moeilijk aan is? Of is het voor hen ook een tongbreker van het type ‘De kat krabt de krullen van de trap’?