Welke taal voor Europa?

, eigen vertaling uit het Interlingua. N.B. het origineel dateert van vier jaar geleden, nog voor de Brexit. De Nederlandse tekst is hier niet op aangepast, en is dus ook vanuit het toenmalig perspectief.

Vraag

Sommigen vinden dat de Europese Unie te veel voertalen heeft, en dat het beter zou zijn er één te hebben, bijvoorbeeld het Engels. Kjell Rehnström formuleerde hier de vraag, kennelijk een retorische vraag:

[...] waarom niet het Engels gebruiken als de enige taal van de Unie?

Hij refereert aan een artikel in een voorbeeldnummer van het Interlingua-tijdschrift Panorama.

Dat artikel draagt de (nu vertaalde) titel «De EU zegt “nee” tegen één enkele taal». Terwijl ik nu mijn eigen stukje opstel, heb ik nog niet gezien wat Thomas Breinstrup schreef. Dat zal ik later lezen.

Nee tegen het Engels, nee tegen de andere grote talen

Ik beschouw het Engels niet als de geschikte taal om de enige taal van de Europese Unie te zijn. Waarom niet? Hierom:

Geschiedenis

De landen van de Benelux (België, Nederland, Luxemburg), en Frankrijk, West-Duitsland en Italië waren de grondleggers van de voorlopers van de Europese Unie: de Europese Economische Gemeenschap (EEG) in 1957/1958 en de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 1951/1952.

Deze zes landen hebben vier officiële talen: Nederlands, Frans, Duits, en Italiaans. Het zou een beetje raar zijn een andere taal, zoals het Engels, de enige officiële taal van de huidige Europese Unie te maken.

Had dan het Duits of het Italiaans de taal van de EU moeten worden? Nee, want dat zijn geen internationale talen, wat komt door de geschiedenis. Italië en Duitsland waren geen eenheidsstaten toen Spanje, Portugal, Engeland en Nederland kolonisators waren. Duitsland verloor al zijn koloniën in 1918, na de wereldoorlog van 1914–1918, en Italië verloor de zijne tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Bovendien zou Duits of Italiaans als taal van opvolger EU waarschijnlijk niet acceptabel zijn voor de andere lidstaten, aangezien dat de overwinnaars van de oorlog waren en omdat de nieuwe organisaties stonden voor vrede en samenwerking na zoveel oorlogen.

Gelijkwaardige landen

Dan blijft het Frans over als kandidaat. Maar het Frans is ook niet geschikt. Een van de goede kanten van de EU is naar mijn idee dat de grote en kleine landen samenwerken in een relatie van gelijkwaardigheid. De EU kent geen directe democratie, waarin de meerderheid van de stemmers beslist, maar er is een indirect systeem: de regeringschefs van lidstaten beslissen met (nu bijna) unanimiteit van stemmen.

Het nadeel is dat het Europees Parlement niet veel macht geeft, wat ondemocratisch lijkt. Maar het voordeel is dat geen enkel land, hoe klein ook, zich overheerst hoeft te voelen.

In zo’n gemeenschap van soevereine staten, gebaseerd op wederkerigheid en gelijkwaardigheid, hoort niet de taal van een van de grote landen, zoals het Frans, de enige officiële taal te zijn.

Recht

Grosso modo bestaan er in de wereld twee rechtssystemen: common law en continentaal recht (Engels: civil law). Het eerste systeem wordt gebruikt in landen met Engels als officiële taal; een onderdeel van het andere system is de Code Napoléon, die historisch duidelijk verbonden is met de Franse taal.

Aangezien de rechtsstaat een van de principes is van de EU, zou het vreemd zijn als het Engels, traditioneel de taal van een rechtssysteem dat door de meerderheid van de landen van de Europese Unie niet gevolgd wordt, de enige taal zou worden.

Mijn voorstel

Dus stel ik voor de vijf ‘grote’ talen die ook de basis vormen van het Interlingua, te weten en, fr, it, es en pt, te vervangen door Interlingua, en de ‘kleine’ talen, evenals de andere grote, ook zoals nu officieel te laten. Het resultaat zou zijn: bg, cs, da, de, et, el, fi, ga, hr, hu, ia, lv, lt, mt, nl, pl, ro, sk, sl en sv.

Dat zijn 21 talen in plaats van 25. Dat resulteert niet in een grote besparing op vertaalkosten. Schrappen we dan maar alle talen en voeren we Interlingua in als enige taal? Ja, ik geloof dat dat beter zou zijn. Serieus waar.


Auteursrecht © 2014, 2018 R. Harmsen, alle rechten voorbehouden, all rights reserved.