Idea del 19 de julio, texto del 6 e 7 de augusto, revision le . Mi essayo non es super le capital de Guadeloupe.
Le 18 de julio de iste anno io visitava mi urbe natal pro scrutar alcun museos, nam io ha un carta, pagate un vice, que me permitte entrar in multissime museos ubique in Nederland, durante un anno. Io traheva profita del presentia, desde 1968 o pro me plus relevante: 1982, del metro, pro resuscitar memorias de olim, in duo partes del citate un del qual era le Alexanderpolder.
Mi granmatre viveva ibi desde le secunde parte del annos 1960. Un poco plus tarde anque un granamita, e un amita in le Madernastraat. Io pote mentionar le adresses, privacy non ha un rolo, duo ha plus tarde translocate e del tres necun ancora vive. Si si, le etates serea 127, 117, 107.
Del Madernastraat io suspecta que illo ha tunc essite un error, plus comprehensibile serea Madernostraat. Bruno Maderna era un compositor del previe seculo, sed altere nominatores del stratos la, le Palladiostraat e Berninistraat, esseva architectos del decimosexte seculo, como anque Carlo Maderno.
Detra de flat al Madernastraat e presso le Berninistraat io videva que un satis grande parte de un laco era fornite de parietes de aciero, como on lo face in nostre pais aquose, e vacuate per pumpas. Al solo io poteva vider sablo, machinas e camions de construction, e palos figite de beton. Recercas posterior me apprendeva que on va la eriger un edificio de 20 etages que se va elevar super le 11 del 4 ja existente desde le annos 1960.
Le precios es alte como le construction mesme, inter 500 milles e 1,2 milliones de euros pro un sol appartamento.
‘Gratias’ al bombardamento del 14 de maio 1940 in Rotterdam iste stilo de construer es assatis in voga, nunc etiam in quartieros a alcun distantia del centro historic tunc devastate, in iste caso circa 7 kilometros como vola le aves.
Del laco io non ha reminiscentias ab le annos 1960, 70, 80. Un mappa del marca Falkplan que non contine un data de publication, ma que con le stationes del metro que ja esseva indicate, io poteva reconstruer como inter 1986 en 1994, ancora monstra iste parte del Alexanderpolder de Rotterdam in verde, non blau, salvo alcun fossatos stricte.
Probabilemente iste laco, appellate Prinsenplas, esseva create circum 1993, quando le zona urban in iste parte del citate, ja existente del annos 1960, esseva extendite. In le medietate del laco il ha un insula artificial, un obra de arte, designate per Frans de Wit, construite inter 1994 e 1996. Io non trovava iste grandissime obra belle, ma gustos varia. Le Wikipedia dice que in le medietate il ha un quadrate (que io non ha vidite), que symbolisa le puncto le plus basse de Nederland: quasi 7 metros sub le nivello del mar. (De facto le detalios es un poco differente: non le plus basse e minus que septe metros.)
Proque il ha in Nederland areas, polders, que es tanto basse? Proque on ha desiccate lacos, per construer dicas, e pumpar le aqua ex le lacos. Isto es le assi appellate droogmakerijen, del parolas nederlandese droog, sic, e maken, facer.
Assi ubi es hodie le Alexanderpolder, esseva in le passato 14 veenplassen, lacos de turba. Post le periodo del exsiccationes, 1865–1874, solo un remaneva con aqua, que es hodie le Kralingse Plas. Le region de 15 lacos esseva olim un paisage como hodie ancora existe presso Bodegraven, Reeuwijk e Gouda.
Un veenplas es un laco, create per humanos, qui gradualmente, durante seculos, excavava le veen, que post siccar lo deveniva turf, que on usava como un combustibile pro le estufas e furnos. (In interlingua le distinction inter veen e turf non sembla exister, ambe parolas se traduce a ‘turba’ o ‘turfa’.)
Ergo lo que es o esseva un laco con aqua, olim esseva un maremma, un marisco, un palude, plus o minus sic e viabile. Le material veen o turba de facto es restos del plantas crescite e morite durante seculos o mesmo millennios. Assi un terreno satis sic al tempore de excavar, olim deberea haber essite plus aquee, con minus plantas morte, in altere parolas: un laco!
In summario: terra, aqua, terra, aqua, terra, aqua. On dice que Deo ha create le mundo, salvo Nederland, que esseva facite per le nederlandeses mesme. Ma illes sovente habeva problemas decider.
Derecto de autor © 2023, R. Harmsen, tote derectos de copia reservate, all rights reserved.