Schadevergoeding!

13 -

Verwarring

Op 25 april 2007 was er een regiezitting in de strafrechtelijke smaadzaak tegen Maurice de Hond. Nog tijdens die zitting werd bekend dat hij veroordeeld was tot het betalen van ruim een ton aan schadevergoeding, namelijk 65.000 + 35.000 euro + rente + kosten.

Dit gaf eerst veel verwarring: sommigen dachten dat op de regiezitting plotseling al uitspraak was gedaan, terwijl gedacht werd dat dat proces pas veel later inhoudelijk zou worden gehandeld. In werkelijkheid ging het echter om twee verschillende zaken: een civielrechtelijke eis dat MdH bepaalde uitlatingen niet meer mag doen en een eis tot schadevergoeding (zie ook dit kort geding), en aan de andere kant een stafrechtelijke smaadzaak.

Timing?

Er is wel gesuggereerd dat achter de timing van de uitspraak op de dag van de regiezitting boze bedoelingen zaten. De Hond legde namelijk op die regiezitting belangrijke documenten aan de rechtbank voor, en bracht die vervolgens ook in de publiciteit (mirror). Door het schadevergoedingsvonnis zou de aandacht daarvan afgeleid worden.

Zelf geloof ik echter niet in zo'n samenzweringsachtige bedoeling, om de volgende redenen:

Onrechtmatige daad?

Het gaat hier dus om een civielrechtelijk proces, waarbij de begrippen smaad en smaadschrift en laster, die immers in het Wetboek van Strafwet staan, geen rol kunnen spelen.

In het vonnis in kort geding wordt artikel 162 uit Boek 6 van het burgerlijk wetboek, genoemd, dat gaat over een ‘onrechtmatige daad’. Ik weet niet precies wat daar de definitie van is, die staat er in dat wetsartikel niet bij.

Hoe dan ook, ik vond dit commentaar (mirror) wel treffend, waaruit ik citeer:

Waar de voorzieningenrechter nog – m.i. terecht – heeft overwogen dat de (kortgeding) procedure zich er niet voor leent om vast te stellen in hoeverre de aantijgingen van Maurice wel of niet juist zijn, is de rechtbank er niet op ingegaan. Kennelijk stelt de rechtbank vast dat er lichtvaardige of onterechte beschuldigingen zijn geuit, zonder zich te buigen over de vraag of die beschuldigingen juist zijn.
[...]
Maurice heeft volgens het vonnis onder 5.7 gesteld en zelfs aangeboden te bewijzen dat zijn uitlatingen omtrent de betrokkenheid van M&M op waarheid berusten. De rechter mag daar niet zonder meer aan voorbij gaan omdat, indien juist, de onrechtmatigheid van de (inhoud van) de uitlatingen van Maurice daarmee kan vervallen.
De rechter mag al helemaal niet (regel in het civiele recht) voorspellen wat getuigen (niet) zullen verklaren en op grond daarvan een bewijsaanbod passeren.
Los van de hoogte van de schadevergoeding en nog genoeg andere aan te vechten overwegingen en beslissingen, behoort dit vonnis daarom vernietigd te worden in hoger beroep.

Deze commentator schreef ook:

De enige motivering die ik kan vinden is: mochten zulke aanwijzingen omtrent de schuld van een ander bestaan, dan dien je die natuurlijk ter kennis van politie/justitie te brengen.

Mijn reactie: dat heeft Maurice de Hond ook gedaan, in de achteraf gezien naïeve veronderstelling dat het OM het verder op zou pakken. In werkelijkheid draaide het uit op de doofpotoperatie die ‘oriënterend vooronderzoek’ werd gedoopt.

Geen getuigen

In het strafrechtelijk proces gaat het wel o.a. om smaad en smaadschrift. De wet bepaalt daarover o.a.

Noch smaad, noch smaadschrift bestaat voor zover de dader heeft gehandeld tot noodzakelijke verdediging, of te goeder trouw heeft kunnen aannemen dat het te last gelegde waar was en dat het algemeen belang de telastlegging eiste.

Dat is dan ook precies wat Maurice de Hond ter verdediging aanvoert, maar op 10 mei 2007 besliste de rechtbank dat helemaal geen getuigen mogen worden opgeroepen om dit te onderbouwen! Hiermee wordt het Maurice de Hond m.i. in feite onmogelijk gemaakt zich goed te verdedigen, en rest in feite nog slechts het bepalen van de strafmaat. (Desondanks gaat het proces pas op 8 november 2007 verder.)

Ik kan dit op geen enkele manier rechtvaardig vinden. Ik ben tot nu toe steeds in de onafhankelijkheid van de rechters blijven geloven. Maar deze rechter laadt toch wel sterk de verdenking op zich niet geïnteresseerd te zijn in de waarheid, maar – inderdaad zoals MdH stelde – meer belang te hechten aan het beschermen van de belangen van de eigen kaste (mirror). Zie ook dit voorbeeld (mirror) en dit commentaar (mirror) van Maurice de Hond.

Hoogte van de schadevergoeding

Er is op gewezen, o.a. door Prof. Heertje in het Parool (geciteerd op de site van Marc de Hond) dat de toegekende schadevergoedingen wel behoorlijk aan de hoge kant zijn.

Dat geldt ook als je het vergelijkt met schadevergoedingen wegens medische missers, waardoor iemand bijvoorbeeld voor de rest van zijn leven in een rolstoel belandt, zoals Marc de Hond (inderdaad, zoon van) overkwam.

Censuur

In het vonnis staat o.a.:

De rechtbank
[...]
verklaart voor recht dat alle door [gedaagde] na 24 januari 2006 in het openbaar gebrachte onderzoeksresultaten op de website www.geenonschuldigenvast.nl in de Deventer moordzaak en de publicatie “Oordeel zelf” waarin hij [eiser 1] beschuldigt van de moord op [slachtoffer] en [eiser 2] beschuldigt van betrokkenheid / medeplichtigheid bij die moord en/of leugenachtige verklaringen met betrekking tot die moord, jegens [eiser 1] en [eiser 2] onrechtmatig zijn,

Let wel: voor een deel gaat het daarbij op verklaringen van [eiser2], over het eerste alibi, waarvan ze later zelf (in het kader van het tweede, ook onjuist gebleken alibi) heeft toegegeven dat ze onjuist zijn. En als Maurice de Hond dat dan stelde, dan is dat onrechtmatig? Dit gaat wel heel ver. Ik ben benieuwd of dit vonnis stand gaat houden in hoger beroep.

Het vonnis komt er dus op neer dat zelfs objectief aantoonbare feiten en door [eiser2] toegegeven onjuiste verklaringen, door Maurice de Hond op straffe van een dwangsom (zie punt 6.7) niet meer vermeld mogen worden.
Als gevolg daarvan is de website Geen onschuldigen vast! nu rijkelijk voorzien van zwarte censuurstrepen. De rechter verbiedt immers [gedaagde] –met inachtneming van hetgeen in rechtsoverweging 5.11 is overwogen– na betekening van dit vonnis [eiser 1] en [eiser 2] in woord of geschrift, direct of indirect, middellijk of onmiddellijk, in het openbaar waaronder tevens te verstaan via internet, websites of weblog in verband te brengen met de moord op [slachtoffer],

Dit is dus hoe in Nederland de vrijheid van meningsuiting kan worden ingeperkt, en hoe er ook door rechtbanken wordt omgegaan met klokkenluiders.


Naschrift 3 december 2011:
Zie ook Eindelijk.